Exploitatiebegroting maken in 4 stappen

Hoeveel omzet ga jij komend jaar maken? Maak je dan winst of verlies? Met een exploitatiebegroting krijg je dat in beeld. Het wordt ook wel een resultatenbegroting genoemd. Hoe maak je deze begroting? Volg dit stappenplan en gebruik een handig voorbeeld.

Exploitatiebegroting maken, waarom?

Er zijn verschillende begrotingen die je kunt opstellen voor je bedrijf. De exploitatiebegroting is een van de belangrijkste. Met deze begroting kun je inschatten hoe het met je bedrijf zal gaan. Dat is handig om zelf te weten, maar ook andere partijen zijn soms benieuwd naar de resultaten die jij verwacht, bijvoorbeeld de bank of een investeerder. Met een goede exploitatiebegroting vergroot je de kans op financiering voor je bedrijf.

Kenmerken exploitatiebegroting

Een exploitatiebegroting kun je elk jaar maken voor het komende kalenderjaar. In je resultatenbegroting maak je een voorspelling van de verwachte omzet in een bepaalde periode (bijvoorbeeld het komende kalenderjaar). Daarnaast zet je alle kosten op een rij die je verwacht.

Het is eigenlijk je resultatenrekening, maar dan voor een periode in de toekomst. Je probeert dus een goede inschatting te maken van wat er gaat gebeuren met je bedrijf.

Ga jij genoeg winst maken?

Je ziet in deze begroting meteen hoeveel omzet je moet maken om quitte te spelen en hoeveel omzet je moet hebben om winst te maken en een fatsoenlijk ondernemersloon over te houden. Je kunt een resultatenbegroting ook voor meerdere jaren vooruit maken. Zo kun je ook de afschrijving van je bedrijfsmiddelen al meenemen als kosten. 

Uit je resultatenbegroting kun je opmaken of je winst overhoudt van je bedrijfsactiviteiten. Van deze bruto winst kun je in de begroting ook nog de belastingen aftrekken. Zo kun je zien wat je nu werkelijk netto gaat overhouden van je geschatte omzet. Je ontdekt dus of je van je bedrijf zult kunnen leven, of dat je moet zorgen voor meer omzet of lagere kosten. Dat is goed om vooraf te weten.

Stappenplan resultatenbegroting maken

Bij het maken van een exploitatie- of resultatenbegroting volg je de volgende stappen:

1. Periode bepalen: Bepaal de periode voor de begroting. Bijvoorbeeld een jaar of meerdere jaren.

2. Omzet inschatten: Probeer je omzet voor deze periode in te schatten. Hoeveel klanten ga je bedienen? Welke prijzen hanteer je? Hoeveel klussen kun je aannemen? Wees zo reëel mogelijk.

3. Kosten begroten: Daarna zet je al je kosten voor deze periode op een rij. Denk onder meer aan investeringen, personeelskosten, afschrijvingen, huur, abonnementen, verzekeringen en belastingen. Gebruik de informatie uit je boekhoudprogramma en van je zakelijke bankrekening om ervoor te zorgen dat je niets vergeet.

4. Bereken de winst: Vervolgens kun je je eventuele winst berekenen. Dit doe je door alle kosten van je omzet af te trekken. Is er geen winst of maar heel weinig? Dan kun je gaan onderzoeken hoe je meer omzet zou kunnen maken of op je kosten zou kunnen besparen. Je moet natuurlijk wel van je bedrijf kunnen leven en reserves kunnen opbouwen voor mindere tijden of plotselinge tegenvallers.

Realistische exploitatiebegroting

Het is belangrijk om je exploitatiebegroting zo realistisch mogelijk te maken. Misschien denk je: maar ik kan toch helemaal niet in de toekomst kijken? Ik weet nog niet hoeveel klanten bij me zullen aankloppen en welke prijzen ik kan afspreken? Dat klopt, het blijft altijd een beetje nattevingerwerk. Je legt een begroting voor een jaar vast. Aan het einde van het jaar kun je dus pas zien hoe goed jouw begroting was. Dat is ook belangrijk om te doen. Vergelijk de daadwerkelijke resultaten met je begroting. Zo kun je een betere resultatenbegroting opstellen voor volgend jaar.

Resultatenbegroting: meerdere scenario’s

Je kunt ook verschillende resultatenbegrotingen maken. Een met het worst case-scenario, een met een realistisch scenario en een met een ideaal scenario. Dan kun je goed inschatten hoe levensvatbaar jouw bedrijf het komende jaar is, ook als alles tegenzit. 

Wil je betere voorspellingen? Met forecasten kijk je altijd een bepaalde periode vooruit, bijvoorbeeld drie maanden. Forecasts pas je steeds aan en je kunt allerlei factoren in je voorspelling meenemen om tot een zo goed mogelijke voorspelling te komen.

Exploitatiebegroting voorbeeld

Hoe ziet een exploitatiebegroting eruit? Hieronder zie je een eenvoudig voorbeeld van een exploitatiebegroting of resultatenbegroting. Je zet dus je omzet en alle kosten op een rij. Aan de hand daarvan bereken je de winst. Je kunt het zo specifiek maken als je wilt. Benoem bijvoorbeeld de verwachte omzet per klant en specificeer de bedrijfskosten in duidelijke categorieën.

Resultatenbegroting voorbeeld

Exploitatiebegroting in Excel

Je kunt zelf een format kiezen voor je resultatenbegroting. Kijk of er in je boekhoudprogramma een functie zit om deze begroting op te stellen. Je kunt in ieder geval je winst- en verliesrekening van de afgelopen periode als basis nemen. Het is handig om ieder jaar een nieuwe begroting te maken. Dit zou je bijvoorbeeld ook in Excel kunnen doen of een ander programma voor spreadsheets. Daarin kun je eenvoudig een meerjarenbegroting maken door extra kolommen toe te voegen voor ieder jaar. Dan heb je een begroting voor meerdere jaren in één overzicht.

Exploitatiebegroting in een financieel plan

Je exploitatiebegroting maakt onderdeel uit van je financieel plan. Dit is de financiële onderbouwing van je ondernemingsplan. Dit plan heb je nodig om grip te krijgen en te houden op de financiële gezondheid van je bedrijf. Dat is nuttig voor iedere ondernemer die controle wil over zijn bedrijfsvoering. Daarnaast heb je vaak een ondernemingsplan en financieel plan nodig bij de aanvraag van financiering, zoals een lening.

Meer begrotingen

Andere belangrijke begrotingen in een financieel plan zijn je liquiditeitsbegroting, investeringsbegroting en financieringsbegroting. Met een liquiditeitsbegroting kun je zien hoeveel geld je maandelijks ontvangt en uitgeeft. Aan de hand daarvan kun je bepalen of je bedrijf in bepaalde maanden extra geld nodig heeft en wanneer het slim is om opnieuw te investeren.

In een investeringsbegroting zet je alle geplande investeringen op een rij en in een financieringsbegroting laat je zien hoe je alle investeringen van je bedrijf gaat financieren. Bijvoorbeeld met je eigen spaargeld, met een lening van de bank of met de hulp van een investeerder. Samen vormen deze begrotingen je financieel plan.

Rentabiliteit berekenen

Aan de hand van je resultatenbegroting en financieringsbegroting kun je ook een prognose maken van je rentabiliteit. Dat is het verband tussen je geïnvesteerde vermogen en het financiële resultaat. Oftewel hoe winstgevend je bedrijf is.

Lees meer over het maken van een sterk financieel plan met heldere begrotingen.

Auteur

Raphael Klees

Elke week probeer ik ondernemers in Nederland te inspireren en vooruit te helpen. Dat doe ik als redacteur en hoofdredacteur van verschillende zakelijke websites. Mijn doel is de informatie voor bedrijven zo helder en duidelijk mogelijk te maken. Daardoor kunnen ondernemers zich snel weer richten op hun bedrijfsvoering.