Diversiteit en inclusiviteit: zo vergroot je die binnen jouw bedrijf

Manieren om een diverse, gelijkwaardige, en inclusieve werkomgeving te creëren

team-gelijkheid-diversiteit-inclusiviteit

Duurzaamheid gaat ook over sociale gelijkheid. Diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit zijn begrippen die hier nauw mee samenhangen. Maar waarom is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden? En waar begin je?

Wat verstaan we onder diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit?

Om te beginnen is het handig om deze begrippen even toe te lichten. Er bestaan veel definities, maar deze worden regelmatig gebruikt:

  • Diversiteit gaat over verscheidenheid en de mix van verschillen tussen mensen. Denk hierbij aan zowel zichtbare verschillen (leeftijd, sekse, huidskleur, lichamelijke beperking) als onzichtbare verschillen (cultuur, politieke voorkeur, seksuele geaardheid, persoonlijkheid). 

  • Gelijkwaardigheid gaat over gelijke toegang en kansen voor mensen. In andere woorden: dat het speelveld eerlijk is. 

  • Inclusiviteit gaat over echt mogen meedoen, het gevoel hebben erbij te horen en gerespecteerd te worden. 

Waarom diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit je aandacht verdienen

DE&I (Diversity, Equity & Inclusion) is niet voor niets hot topic. We zijn ons jarenlang niet - of minder - bewust geweest van hoe hardnekkig vooroordelen kunnen zijn en hoe bijvoorbeeld onze geschiedenis doorwerkt in het heden. En dus ook in het bedrijfsleven. 

En dat terwijl we massaal voorstander zijn van gelijke kansen en een gelijke behandeling. We weten en voelen dat het koesteren van diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie voor het functioneren van onze samenleving belangrijk is. En vele studies laten zien dat dit ook geldt voor je bedrijf. Daar zijn tal van redenen voor, waaronder:

  • Als inclusief bedrijf heb je toegang tot een bredere groep talent

  • Diverse teams zijn doorgaans creatiever en innovatiever

  • Gelijkwaardigheid heeft een positief effect op werktevredenheid

Wat ook herhaaldelijk is aangetoond in onderzoek is dat onze goede intenties niet genoeg zijn (De Jong en Walraven, 2017; Ghorashi, 2018). Daarvoor zijn onze aannames, vooroordelen en stereotypen (ook wel bias) te sterk. 

Dus, hoe kom je erachter of jullie diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie binnen jullie team en werkomgeving meer aandacht en actie verdient? En op welke manieren kun je dit positief beïnvloeden? Vier stappen in de goede richting:

1. Start met het vergroten van jullie bewustzijn

Om diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit daadwerkelijk te borgen, moeten we ons eerst bewust zijn van het feit dat sommige groepen zich nog steeds in een lastiger positie bevinden dan andere - óók in onze moderne tijd. In willekeurige volgorde en zonder volledig te zijn geldt dit voor vrouwen, mensen van kleur, non-binaire personen (iemand die zich niet identificeert met man of vrouw zijn), zij die niet in het hokje “heteroseksueel” passen omdat ze lesbisch, biseksueel, transgender, queer, interseksueel, aseksueel, panseksueel (LGBTQIAP+) zijn en mensen met een beperking. Maar hoe worden we ons bewust van onze vooroordelen en aannames? Een aantal simpele manieren:

Onderwijs jezelf

Door te lezen, programma’s over dit onderwerp te kijken, podcasts te luisteren. Een diversiteit aan boeken vind je op queerboeken.nl, het tv-programma Je Zal Het Maar Hebben (BNNVARA) geeft een inkijkje in leven met een beperking en de podcast De plantage van onze voorouders (VPRO) geeft een goed beeld van hoe het slavernijverleden doorwerkt in het nu. Er zijn nog veel meer goede bronnen beschikbaar, net als deskundigen die zich hierover uitspreken. Deze kun je tevens inschakelen voor een teamtraining.

Ga in gesprek met iemand die er dagelijks geconfronteerd wordt

Misschien heb je iemand in je vriendengroep, familie of team die zich met één van de bovenstaande groepen identificeert. En goede kans dat jullie het niet over deze thematiek hebben langs de zijlijn van het voetbalveld, op verjaardagen of tijdens jullie wekelijkse overleg. Je kunt deze persoon eens vragen of hij/zij/hen ervoor open staat met jou en je team te delen op welke manieren ze hiermee te maken krijgen. De kans bestaat dat diegene daar totaal niet op zit te wachten, maar óók dat er een mooi gesprek en bewustwording uit voortkomt. 

2. Onderzoek hoe het er binnen jouw bedrijf voor staat

Dénken dat jullie een inclusieve werkomgeving hebben gecreëerd, waarin een divers team op basis van gelijkwaardigheid samenwerkt, is iets anders dan weten dat het zo is. En meten is weten. Er zijn verschillende manieren om gemakkelijk inzicht te verkrijgen in hoe jullie het doen op dit vlak. Hier kun je mee beginnen:

Neem je personeelsoverzicht onder de loep

En laat er vervolgens een paar snelle berekeningen op los. Wat is bijvoorbeeld de man/vrouw-verhouding bij jullie? Hoeveel nationaliteiten zijn er binnen je team? En krijgen de mensen met dezelfde functies en verantwoordelijkheden ook hetzelfde salaris?

Vraag je team om een (anonieme) enquête in te vullen

Op deze manier kun je van je eigen team horen hoe zij vinden dat jullie ervoor staan. Voelen ze zich gelijk behandeld? Zijn ze wel eens blootgesteld aan discriminatie op de werkvloer? Je kunt het internet raadplegen voor inspiratie voor het type vragen of een expert op dit onderwerp in de arm nemen. 

Loop je faciliteiten, systemen en communicatiekanalen na

Hoe toegankelijk zijn deze? Hierbij kun je denken aan het wel of niet hebben van een gebeds- of kolfruimte, een rolstoeltoegang of bureau’s op aangepaste hoogte. Maar ook gebruiksvriendelijkheid of tone of voice kunnen ervoor zorgen dat je sommigen onbewust uitsluit.

3. Bepaal waar je naartoe wilt

Met de inzichten en perspectieven die je nu verzameld hebt, heb je een beeld van waar jullie als bedrijf staan en hoe je team aankijkt tegen diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit. Dit gaat je helpen om te bepalen waar jullie naartoe willen. Hierbij kun je onder andere de volgende vragen met elkaar bespreken:

  • Welke onderwerpen zouden we meer aandacht willen geven?

  • Welke doelen willen we stellen?

  • Hoe houden we onszelf scherp?

Wanneer je weet waar je met elkaar naartoe wilt werken, kun je overgaan op actie.

4. Maak concrete aanpassingen

Op welke vlakken je concrete aanpassingen kunt maken om diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit komt wellicht naar voren uit je eigen onderzoek, uit een enquête of een brainstormsessie. Natuurlijk kun je ook de hulp van een expert inschakelen. Bij deze een aantal manieren om de daad bij het woord te voegen:

Stel een discriminatie-, diversiteit- en inclusie-beleid op

Daarin leg je vast welke afspraken jullie met elkaar gemaakt hebben op deze thema’s én welke stappen jullie ondernemen wanneer deze afspraken niet worden nageleefd.

Bekijk je vacatureteksten en functie-eisen met een andere bril

Is dat opleidingsniveau écht nodig? Of gaat het eigenlijk om het hebben van bepaalde vaardigheden? 

Lees ook: Hoe neem ik personeel aan?

Herzie voor welke feestdagen binnen jouw bedrijf een vrije dag geldt

Door hier wat flexibiliteit in te bieden kan iedereen een feestje bouwen op de dagen die voor hen, bijvoorbeeld vanuit hun cultuur, belangrijk zijn.

Varieer met het type sociale teamactiviteiten

De één bloeit op tijdens een vrijdagmiddagborrel met karaoke, de ander tijdens een schaaktoernooi. Zijn het altijd dezelfden die zich aanmelden? Misschien heeft dat een relatie met het type activiteit dat jullie organiseren of het tijdstip waarop dit plaatsvindt. Dus probeer eens wat anders! Van sportief tot creatief, van ochtend tot einde dag.

Jij kunt als ondernemer dus op veel manieren positief bijdragen aan het creëren van een divers, gelijkwaardig en inclusief MKB. Ook dat is duurzaam ondernemen!

Wat vind je van dit artikel?

Lise-Lotte Verhoef

Auteur

Lise-Lotte Verhoef

Voor een leefbare wereld hebben we bedrijven nodig - groot én klein - die het verschil willen maken. Ondernemers die op eigen wijze waarde creëren voor mens en milieu. Hen helpen dit in de praktijk te brengen, daar kom ik m'n bed voor uit. Dat doe ik door te informeren en inspireren, op platformen als deze, en door MKB-bedrijven direct te ondersteunen met Etiquet: Een duurzaamheidsstudio die ondernemers helpt het verschil te maken en zo een plek te bemachtigen in de nieuwe economie.