Goed werkgeverschap: weet wat er speelt en neem preventieve maatregelen

Blog door Joost Kam, Adviseur Arbeid & Organisatie bij Zorg van de Zaak MKB

ZvdZ - vrouw - baas

Als ik zou vragen: “ben jij een goede werkgever?”, dan verwacht ik niet anders dan een positief antwoord. Want zeg nou zelf, wie vindt zichzelf nou geen goed werkgever? Toch blijft de vraag wat goed werkgeverschap precies is. Wat maakt je dan goed, en wanneer ben je zelfs excellent?

Voor elke 100 werklozen zijn er nu 130 vacatures. Dit geeft een flinke uitdaging om voor jouw vacature de juiste persoon te vinden. Toch zijn er ook in de huidige markt werkgevers die juist gemakkelijk personeel vinden, èn vasthouden. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven als Apple en Google. Waarom willen mensen zo graag bij deze organisaties werken? Waarom hebben zij zo’n sterk imago?

Lees ook: Goed werkgeverschap: waarom is het belangrijk en hoe pas je het toe?

Goed werkgeverschap volgens het boekje

In het Burgerlijk Wetboek staat dat jij en je medewerkers verplicht zijn zich als een goed werkgever en een goed medewerker te gedragen. Dat wil zeggen dat jij je als werkgever niet alleen uit eigenbelang moet handelen, maar ook de belangen van je medewerkers meeweegt. In de praktijk betekent dit dat je ingrijpende beslissingen als werkgever goed motiveert. Ook is het belangrijk dat je zorgvuldigheid betracht, geen misbruik maakt van je positie, verwachtingen waarmaakt, medewerkers gelijk behandelt en je hen verzekert tegen ongevallen op/door het werk. Ook is het belangrijk dat je scholing biedt zodat je medewerkers hun functie kunnen uitoefenen.

Toch zou ik verder willen gaan. Het gaat ook om gezonde arbeid, werk waar je niet ziek van wordt of (op langere termijn) dood aan gaat. Werk dat voldoening geeft waar je voor gewaardeerd wordt dat zin heeft en zin geeft. Zoals Confucius 2500 jaar geleden al zei: “Geef me werk wat bij me past en ik hoef nooit meer te werken.” De realiteit is helaas vaak anders.

Werkstress voorkomen

TNO geeft aan dat in 2020 1,2 miljoen Nederlandse medewerkers burn-outklachten hadden. 37% van de medewerkers vindt dat er maatregelen nodig zijn tegen werkstress. En, nu helemaal actueel: 21% van de medewerkers heeft last van ongewenst gedrag door leidinggevende of collega’s (pesten, discriminatie, seksuele intimidatie). Hoe gezond is het werk in Nederland als een derde van het ziekteverzuim komt door werkdruk en werkstress? Of dichterbij: hoe gezond is het werken in jouw bedrijf?

In mijn ogen ben je een goede werkgever als je er continu naar streeft het werk gezonder te maken. Dit doe je door te weten wat er speelt en de juiste preventieve maatregelen te nemen. Dat is minder moeilijk dan het lijkt. Door bijvoorbeeld een MKB Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), heb je al snel inzicht in de arbeidsrisico’s. Een RI&E voer je zelf uit of laat je doen door specialisten. Dat levert al gauw een plan van aanpak op waarmee je aan de slag kan. Vervolgens kun je een verdiepend onderzoek doen, bijvoorbeeld naar werkdruk, fysiek zwaar werk, ongewenste omgangsvormen of blootstelling aan geluid of chemische stoffen. Deze zijn vaak erg nuttig. Wil je weten of je medewerkers tot nu toe gevrijwaard zijn van nadelige effecten door het werk? Dan biedt een individueel Preventief Medisch Onderzoek voor medewerkers de nodige informatie. Dit kan dienen als een “wake-up call” om aan de slag te gaan met een gezondere leefstijl.

Ga het gesprek aan

De RI&E en het Preventief Medisch Onderzoek zijn nuttige middelen om erachter te komen hoe het ervoor staat op het gebied van gezondheid binnen je bedrijf. Toch is het nog belangrijker om een persoonlijk gesprek aan te gaan met de mensen die dagelijks het werk doen: je medewerkers. Helaas gaat nog te veel talent verloren door verloop van ervaren personeel, omdat medewerkers hun potentieel niet ten volle kunnen benutten of door ziekteverzuim. Bij meer dan de helft van het ziekteverzuim spelen niet-medische factoren een rol. Redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld mantelzorg, een vechtscheiding of financiële problemen door de inflatie en torenhoge energiekosten.

De kracht van een FiT-gesprek

Hoe mooi zou het zijn om tijdig met elkaar in gesprek te gaan en samen naar oplossingen te kijken om dreigende uitval te voorkomen? Wat kan een medewerker zelf doen en waar is er hulp nodig (en zo ja, wie is dan de meest aangewezen daarvoor)? Dit kun je bespreken in een gesprek over Functioneren in de Toekomst (FiT). Dit is een open en oordeelvrij oplossingsgericht gesprek, waarbij het initiatief bij de medewerker ligt. Het gaat over allerlei onderwerpen die van invloed zijn op individuele prestaties, persoonlijke ontwikkeling, welzijn en inzetbaarheid, nu en in de toekomst. Hoe zien zij hun vitaliteit en inzetbaarheid nu en voor de komende periode en wat hebben zij hiervoor nodig? Zo krijg je inzicht waar kansen liggen en waar je zelf nog wat te doen hebt. In ieder geval stimuleer je dat medewerkers meer regie nemen over hun inzetbaarheid en bewuster worden van hun verantwoordelijkheid zich te gedragen als een goede werknemer, met rechten en plichten. Je kunt de FiT-gesprekken zo vaak als nodig voeren, maar in elk geval twee keer per jaar.  Dit zou in plaats (of aanvullend op) de vaste beoordelings- en functioneringsgesprekken kunnen komen. 

We realiseren ons dat niet iedereen een natuurtalent is in het voeren van open, oordeelvrije oplossingsgerichte gesprekken. Dat hoeft ook niet, het valt prima te leren. Daarom bieden we de kans om je eigen gesprekvaardigheden uit te breiden en te verdiepen. Er zijn meerdere mogelijkheden, waaronder deelnemen aan één van onze trainingen. 

Word een excellente werkgever

Kan je van een goede werkgever een excellente werkgever worden, zoals Google of Apple? Zeker. Loont het de moeite? Zeker. Een goede werkgever voldoet minimaal aan de wettelijke verplichtingen. Een excellente werkgever investeert daarnaast ook in medewerkers, in een psychologische en emotioneel gezonde werkomgeving, in oprechte aandacht en het vergroten van betrokkenheid. Ze bieden ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, ze benutten talenten en het vieren van successen. Excellente werkgevers met bevlogen medewerkers hebben minder moeite personeel te werven, medewerkers aan zich te binden, een lager ziekteverzuim en een hogere klanttevredenheid en een sterk imago. Een win-win situatie dus.


Meer weten over het stimuleren van gezond werken? Bekijk dan de pagina Gezond werken: zo blijven jij en je medewerkers vitaal

Wat vind je van dit artikel?