Onderzoek: werkgevers hebben nog veel te winnen op gezonde werksituatie
Interview met Marcel Neeleman, arbeidshygiënist, veiligheidskundige en stafadviseur bij Zorg van de Zaak
Uit onderzoek door Zorg van de Zaak blijkt dat bij bedrijven in het Nederlandse mkb nog veel te winnen valt op het gebied van gezonde en veilige werkplekken en preventie van verzuim. Zo heeft 71% geen preventiemedewerker, of is dit niet goed geregeld.
De data uit het onderzoek bestaan uit geanonimiseerde gegevens van de MKB RI&E. Dit is een speciale digitale tool voor klein mkb (max. 50 werknemers), waarmee Zorg van de Zaak op een efficiënte manier risico-inventarisaties kan uitvoeren. Marcel Neeleman is gecertificeerd arbeidshygiënist, veiligheidskundige en stafadviseur bij Zorg van de Zaak. Hij vertelt dat hij veel van zijn ervaringen uit de praktijk bevestigd ziet worden in de cijfers. “Het is gebaseerd op praktijkdata van meer dan 700 MKB RI&E’s die onze deskundigen bij bedrijven hebben uitgevoerd. Deze data zijn vervolgens geëxporteerd en geanalyseerd.” Het resultaat is een overzichtelijke infographic over het Nederlandse mkb voor de periode juni 2017 tot en met maart 2022.
Zorgelijke resultaten
Uit de data komt naar voren dat in deze periode maar liefst 71% van de bedrijven geen preventiemedewerker had, of dit niet goed ingeregeld had. Ook heeft 79% geen periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) of Preventief Medisch Onderzoek (PMO) aangeboden aan de medewerkers, terwijl dit vanuit de Arbowetgeving verplicht is. “Ik had niet verwacht dat dit percentage zó hoog zou liggen”, vertelt Marcel. “Hier ligt voor ons een uitdaging om werkgevers van de voordelen te overtuigen. Hier heeft Zorg van de Zaak mooie vitaliteitsprogramma’s voor ontwikkeld.”
Verder heeft 56% van de bedrijven geen voorlichting over beeldschermwerk geregeld. “En dat terwijl de halve wereld achter een beeldscherm werkt. Ook uit de RI&E’s in kantooromgevingen (max. 200 werknemers) ligt dit percentage op 59%”, vertelt Marcel.
Psychosociale en fysieke arbeidsbelasting
Volgens Marcel is onder andere voor psychosociale arbeidsbelasting en fysieke arbeidsbelasting onvoldoende aandacht bij werkgevers. Dat komt ook naar voren uit dit onderzoek, tussen juni 2017 en maart 2022 heeft 61% geen onderzoek gedaan naar psychosociale arbeidsbelasting. “Als je kijkt naar verzuimoorzaken, is dit een heel belangrijke factor, hoewel het wat minder tastbaar is”, stelt Marcel.
18% van de bedrijven heeft geen onderzoek naar fysieke arbeidsbelasting, waar dat wel nodig en verplicht is. “Fysieke belasting vind ik toch ook wel een ondergeschoven kindje. Sommige beroepen zijn fysiek heel belastend. Denk aan duwen, trekken, tillen, dragen, langdurig staan, knielen etc. Tegelijkertijd hebben we ook te maken met een vergrijzende beroepsbevolking. Er komt dus een spanningsveld tussen de belasting en de belastbaarheid van mensen.”
Verder onderzoek wordt vaak niet gedaan
Soms kan na een globale RI&E ook nog verder onderzoek nodig zijn, bijvoorbeeld naar gevaarlijke stoffen. Uit het onderzoek blijkt dat 26% van de bedrijven dit niet heeft gedaan. Marcel ziet ook in de praktijk dat dit nog vaak blijft liggen. “Als een adviseur bijvoorbeeld bij een drukkerij komt waar medewerkers werken met oplosmiddelen, constateert die dat dit schadelijk kan zijn. Toch is dit te specialistisch om allemaal in een globale RI&E te beoordelen, je hebt dan een verdiepende RI&E nodig om de aard, mate en duur van de blootstelling aan de betreffende gevaarlijke stoffen te beoordelen (indien nodig met een model of een meting). Wij zien in de data dat dit toch te weinig gebeurt bij bedrijven waar wij van mening zijn dat het belangrijk (en verplicht) is. Het aantal beroepsziekten als gevolg van gevaarlijke stoffen is niet voor niets relatief hoog.”
Wat is de MKB RI&E precies?
De MKB RI&E is een speciaal soort risico inventarisatie- en evaluatie, speciaal voor kleinere bedrijven. “Deze tool sluit beter bij kleinere bedrijven dan onze reguliere werkwijze”, vertelt Marcel. “De klant hoeft weinig voor te bereiden, één van onze adviseurs met verstand van zaken komt met een iPad langs en maakt ter plekke de inventarisatie en de rapportage. Naast een rondgang worden er ook interviews en gesprekken met medewerkers gehouden. Wanneer er verbeterpunten zijn, wordt direct in de app een actiepunt aangemaakt met een maatregel, verantwoordelijke en planning.”
“Samen met de klant wordt vervolgens een plan van aanpak opgesteld, binnen een dag heeft de klant vervolgens een rapport in handen. De tijdsinvestering voor de ondernemers is hierdoor kort, we proberen ze zo echt te ontzorgen.”
Waarom een RI&E?
Met een RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie) breng je alle arbeidsrisico’s binnen je bedrijf in kaart. Je kunt hiermee de arbeidsomstandigheden van je medewerkers structureel verbeteren, dat zorg voor een kleiner risico op ongevallen en schades. Ook verlaag je hiermee de kans op uitval, waardoor je minder verzuimkosten hebt. Wist je dat het laten uitvoeren van een RI&E (met plan van aanpak) verplicht is voor werkgevers? Dit is in het kader van de Arbowetgeving. Als je dit niet hebt gedaan, kan de inspectie SZW direct een boete van maximaal € 4.500 opleggen.
Meer weten over het stimuleren van gezond werken? Bekijk dan de pagina Gezond werken: zo blijven jij en je medewerkers vitaal
