De voordelen van een eenzijdig wijzigingsbeding

Geef jezelf de mogelijkheid het arbeidscontract eenzijdig te wijzigen als het nodig is

Het concurrentiebeding bij contract voor bepaalde tijd; dit moet je weten

Als de arbeidsovereenkomst eenmaal getekend is, kun je die meestal niet zomaar wijzigen. Toch zul je als werkgever soms de behoefte hebben om de arbeidsovereenkomst eenzijdig te wijzigen, bijvoorbeeld omdat de omstandigheden voor je bedrijf ingrijpend veranderen. Denk daarbij aan teruglopende omzet door de gevolgen van de coronacrisis of werknemers die meer thuis zijn gaan werken. Hoe kun je daar bij het opstellen van een arbeidsovereenkomst rekening mee houden?

Eenzijdig wijzigingen arbeidsovereenkomst

Het is verstandig om in het arbeidscontract een eenzijdig wijzigingsbeding op te laten nemen. Eenvoudig gezegd houdt dat in dat je als werkgever de arbeidsovereenkomst eenzijdig mag wijzigen, dus zonder instemming van je werknemer. Overigens betekent zo’n eenzijdig wijzigingsbeding niet dat je zomaar wijzigingen mag doorvoeren. Je moet hier als werkgever zwaarwegende belangen voor hebben en aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Het eenzijdig wijzigen arbeidsovereenkomst – de voorwaarden

Zelfs als je een wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst hebt opgenomen, moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen om een wijziging te mogen doorvoeren. De voorwaarden op een rij:

1. Eenzijdig wijzigingsbeding staat zwart op wit

Het is belangrijk dat het eenzijdig wijzigingsbeding op papier staat. Het mag dus niet gaan om een mondelinge afspraak. Je moet de mogelijkheid tot eenzijdig wijzigen van de arbeidsovereenkomst kunnen terugvinden in bijvoorbeeld het arbeidscontract of de cao.

2. Wijzigen, dus niet toevoegen

Het moet bij eenzijdig wijzigen gaan om een wijziging van de voorwaarden in de arbeidsovereenkomst, niet om een toevoeging van nieuwe voorwaarden. 

3. Zwaarwegende redenen

Je mag als werkgever niet zomaar eenzijdig wijzigen. Je moet zwaarwegende redenen hebben. Denk daarbij aan bedrijfseconomische redenen of organisatorische redenen. 

4. Belangenafweging

Het moet duidelijk zijn dat het belang van de werkgever zwaarder weegt dan het belang van de werknemer.

Eenzijdig wijzigingsbeding: voorbeeld

Als je geen wijzigingsbeding hebt laten opnemen in het arbeidscontract, is het een stuk lastiger om een contract eenzijdig te wijzigen. Daarom is het aan te bevelen dat je in het arbeidscontract een tekst opneemt als:

‘De werkgever mag in bepaalde situaties overgaan tot het veranderen van de arbeidsvoorwaarden. De werknemer is verplicht zich naar deze veranderingen te schikken vanaf de genoemde ingangsdatum. De werkgever mag deze voorwaarden alleen eenzijdig wijzigen als hij daarbij een dusdanig zwaarwegend belang heeft, dat het belang van de werknemer daarvoor moet wijken, met inachtneming van de maatstaven van redelijkheid en billijkheid.’

In de praktijk zal het bij eenzijdig wijzigen vooral gaan over dingen als reiskostenvergoedingen of verlofregelingen. Denk daarbij aan de veranderende situaties als gevolg van de coronacrisis, waardoor werknemers minder reizen en meer thuiswerken.

Geen wijzigingsbeding arbeidsovereenkomst

Als er geen wijzigingsbeding in het contract staat, is het een stuk moeilijker om wijzigingen door te voeren. Je mag het arbeidscontract dan in principe alleen wijzigen met instemming van je werknemer. Of als het gaat om ‘een redelijk voorstel van de werkgever bij gewijzigde bedrijfsomstandigheden.’ Denk daarbij aan een verslechterde situatie van het bedrijf op financieel vlak. 

De werknemer mag alleen weigeren als aanvaarding van het voorstel redelijkerwijs niet van hem verlangd kan worden. Wat redelijkerwijs is, is lastig te definiëren. Een werknemer moet zich volgens de wet ook opstellen als een goed werknemer. Vandaar dat van hem geëist kan worden dat hij instemt met een wijziging, ook als er geen wijzigingsbeding is.

Het al dan niet aanwezig zijn van een eenzijdig wijzigingsbeding geeft verschillende perspectieven. Als er geen wijzigingsbeding is, moet de werkgever aantonen dat hij terecht een wijziging wil doorvoeren in het contract. Is er wel een wijzigingsbeding in het contract opgenomen, dan moet de werknemer eventueel aantonen dat de werkgever geen zwaarwegende redenen heeft om wijzigingen door te voeren. Kortom, het is verstandig om een eenzijdig wijzigingsbeding op te nemen in het contract.

Rechter

Als je er echt niet uitkomt met je werknemer, kun je naar de rechter stappen om instemming af te dwingen. Bij de belangenafweging zal de rechter onderscheid maken tussen wijzigingen in de primaire en de secundaire arbeidsvoorwaarden. Verder wordt er ook gekeken naar het intrekken of wijzigen van arbeidsvoorwaarden. Ook dit is logisch. Het intrekken van de arbeidsvoorwaarden heeft meer gevolgen voor de werknemer dan alleen wijzigen.

Hulp van een expert

Het is niet makkelijk om arbeidsvoorwaarden te wijzigen, of er nu wel of geen eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen in het arbeidscontract. Het is daarom verstandig de hulp in te roepen van iemand die zich gespecialiseerd heeft in het arbeidsrecht. Als je namelijk niet aan de voorwaarden voldoet, zal de rechter de voorgestelde wijziging afwijzen.

Wat vind je van dit artikel?

Job Jansen

Auteur

Job Jansen

Als freelance tekstschrijver en SEO-adviseur heb ik bijna dagelijks contact met bedrijven. Over de jaren heen heb ik samengewerkt met talloze inspirerende ondernemers, waardoor ik veel affiniteit heb gekregen met mkb’ers. Vanuit die ervaring probeer ik als redacteur bij MKB Servicedesk elke keer artikelen te schrijven waar ondernemers echt iets aan hebben.