Wat is een eenmanszaak?

De eenmanszaak is een rechtsvorm waarbij één persoon verantwoordelijk is voor het bedrijf. De eenmanszaak is een natuurlijk persoon. Dat wil zeggen dat jij als eigenaar privé aansprakelijk bent voor de eventuele schulden van het bedrijf. Bij rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid (zoals een bv of nv) ben je als eigenaar meestal niet aansprakelijk met je privévermogen.

Meer over een rechtsvorm kiezen.

Wat zijn de voordelen van een eenmanszaak?

De eenmanszaak is populair bij starters, omdat deze rechtsvorm veel voordelen heeft voor nieuwe ondernemers. Een paar van die voordelen:

• Belastingkortingen. Dit is voor veel ondernemers het belangrijkste voordeel. Je komt in aanmerking voor allerlei belastingvoordelen in de vorm van aftrekposten. Denk aan zelfstandigenaftrek (al wordt deze versneld afgebouwd), startersaftrek, MKB-winstvrijstelling, stakingsaftrek en investeringsaftrek.

• Eenvoudig en overzichtelijk. De eenmanszaak is makkelijk en goedkoop op te richten (€ 82,25 bij de Kamer van Koophandel). Verder is er maar één eigenaar, dus de structuur is helder. Dat maakt de boekhouding een stuk overzichtelijker dan bijvoorbeeld de administratie van een bv.

Eenmanszaak of zzp: wat is het verschil?

Veel starters vragen zich af: moet ik een eenmanszaak oprichten als ik zzp’er (zelfstandige zonder personeel) wil worden? Het antwoord is: meestal wel. Zzp of freelancer zijn namelijk geen rechtsvormen, maar manieren waarop je werkt. Wil je werken als zzp'er, dan doe je dat via een bv of een eenmanszaak als rechtsvorm. De meeste zzp'ers kiezen voor een eenmanszaak, want dat is vaak voordeliger en minder ingewikkeld.

Eenmanszaak of bv?

Startende ondernemers kunnen kiezen uit diverse rechtsvormen. Vooral zzp'ers twijfelen soms wat beter is: een eenmanszaak of een bv beginnen? Wat voor jou de beste optie is, hangt af van je situatie. Met een bv ben je minder snel persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van je onderneming, maar daar staat tegenover dat je met een bv niet van bepaalde fiscale voordelen kunt profiteren, zoals de zelfstandigenaftrek.

Het komt erop neer dat je flink wat winst moet maken wil een bv aantrekkelijk voor je zijn. Het omslagpunt tussen bv en eenmanszaak verschilt per situatie, maar ligt meestal rond een jaarwinst van €90.000 tot €120.000.

Kijk op de website van e-Boekhouden.nl om meer te lezen over diverse rechtsvormen.

Hoe richt je een eenmanszaak op?

Een eenmanszaak oprichten is heel eenvoudig: je schrijft je in bij de Kamer van Koophandel (KVK). Je kunt je online inschrijven op de site van de KVK. Je logt in met je DigID en vult het online formulier in. Uiteindelijk kun je de inschrijving op het kantoor van de Kamer van Koophandel voltooien. De kosten van inschrijving zijn eenmalig € 82,25. Maar dan kun je aan de slag!

Lees meer hoe je je inschrijft bij de KVK op de website van e-Boekhouden.nl.

De KVK meldt jouw nieuwe eenmanszaak aan bij de Belastingdienst, die ervoor zorgt dat je een btw-id en omzetbelastingnummer krijgt.

Goed om te bedenken: als eigenaar van een eenmanszaak ben je eigen baas. Dat betekent dat je geen beroep kunt doen op voorzieningen die bedacht zijn voor werknemers, zoals de Ziektewet en WIA. Mocht je dus ziek worden, dan moet je dat zelf financieel opvangen.

Een inschrijving, meerdere handelsnamen

Mag je meerdere eenmanszaken oprichten? Het antwoord is nee. Maar dat hoeft geen probleem te zijn. Je mag namelijk onder dezelfde inschrijving meerdere handelsnamen of meerdere activiteiten registreren. Je kunt dus met één eenmanszaak zo ondernemend zijn als je zelf wilt.

Lees meer over de besloten vennootschap

Aansprakelijkheid en schulden

De eenmanszaak is een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Het is een natuurlijke persoon, waardoor je ook met je privévermogen aansprakelijk bent als het bedrijf schulden heeft. Dat komt omdat er geen onderscheid is tussen het vermogen van je bedrijf en je privévermogen.

Het is goed om daarbij stil te staan voordat je een eenmanszaak begint. Want: als je bedrijf schulden heeft, kunnen de zakelijke schuldeisers je spullen opeisen. Denk bijvoorbeeld aan je huis, je spaargeld, je bezittingen. Sterker nog: als je in gemeenschap van goederen getrouwd bent, dan is je partner ook financieel aansprakelijk als er schulden zijn. Dus, als je eenmanszaak failliet gaat, dan gaan jij en je eventuele partner ook failliet.

Hoe ga je om met schulden van je eenmanszaak?

Mocht je in de schulden komen, dan heb je een aantal mogelijkheden om hier mee om te gaan. Er zijn verschillende vormen van schuldhulpverleningen aan zzp’ers waarmee je een faillissement kunt voorkomen. Bijvoorbeeld:

Minnelijk traject

Je maakt buiten de rechter om afspraken met je schuldeisers over het afbetalen van (een groot deel van) de schulden, binnen 36 maanden. Je gemeente of een gespecialiseerde schuldhulporganisatie kan daarbij helpen.

WHOA

De Wet Homologatie Onderhands Akkoord stelt je in staat om een onderhands akkoord te sluiten met slechts een deel van de schuldeisers. De rechter zal het akkoord beoordelen en al dan niet goedkeuren.

Wsnp

Je kunt bij schulden aanvragen om toegelaten te worden tot de Wet schuldsanering natuurlijke personen. De rechter beoordeelt je aanvraag en zal een bewindvoerder aanstellen die in overleg met je schuldeisers de schulden gaat saneren.

Bbz

Het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen is een soort vangnet voor zelfstandigen die financiële problemen hebben. Als je aan de voorwaarden voldoet, kun je een Bbz-uitkering aanvragen.

Belastingen

Als ondernemer met een eenmanszaak betaal je belasting over je winst via de inkomstenbelasting. Daar staat tegenover dat je kunt profiteren van allerlei belastingvoordelen. Als starter kom je bijvoorbeeld in aanmerking voor startersaftrek. Maar er zijn nog veel meer belastingvoordelen voor starters.

Een aantal bekende belastingvoordelen voor ondernemers waarmee je per jaar tot duizenden euro’s kunt besparen:

• MKB-winstvrijstelling

• Zelfstandigenaftrek

• Fiscale oudedagsreserve

Meer aftrekposten voor ondernemers

Btw

Als ondernemer krijg je in principe te maken met omzetbelasting, oftewel btw. Dat betekent dat je periodiek (per maand, kwartaal of per jaar) btw-aangifte moet doen, waarbij je de btw afdraagt aan de Belastingdienst. Natuurlijk mag je de btw die je over jouw diensten en producten berekend hebt, verrekenen met de btw die je zelf hebt moeten betalen over diensten en producten (inkoop). De Belastingdienst laat weten wanneer je aangifte moet doen.

KOR (Kleineondernemersregeling)

Als je per jaar een omzet hebt van minder dan € 20.000 kun je gebruikmaken van de Kleineondernemersregeling (KOR). Je bent dan vrijgesteld van btw: je hoeft dus geen btw te berekenen over je diensten en hoeft ook geen btw-aangifte te doen. Daar staat tegenover dat je geen btw mag aftrekken als je dingen zakelijk inkoopt. Je mag zelf kiezen of je meedoet aan de KOR, dus het is geen verplichte regeling. In het algemeen is deze regeling vooral aantrekkelijk voor ondernemers met overwegend particuliere klanten.

Administratie voor een eenmanszaak

Het is belangrijk dat je een administratie opzet als je een eenmanszaak begint. Je administratie geeft onder andere inzicht in je inkomsten en uitgaven. Vergeet niet de tijd die je hieraan besteedt mee te rekenen als ondernemingsuren in verband met het urencriterium.

Natuurlijk heb je niet alleen voor de Belastingdienst een administratie. Een goede administratie is essentieel bij een goede bedrijfsvoering en helpt je in te schatten hoe je er als bedrijf voor staat.

Eisen aan de administratie

De Belastingdienst stelt bepaalde eisen aan deze administratie. In principe horen alle gegevens over je bedrijf (papier of digitaal) bij je administratie. Op basis van je administratie doe je bijvoorbeeld je belastingaangiften. Ook toon je ermee aan of Of je toont ermee aan dat je aan het urencriterium voldoet.

De Belastingdienst verwacht dat je een administratie hebt die inspecteurs makkelijk en snel kunnen controleren. Verder moet je alle gegevens minstens 7 jaar bewaren. Je hebt onder andere een balans nodig en een winst- en verliesrekening. Een jaarrekening is niet verplicht voor eenmanszaken, maar wel heel handig bij je aangifte.

Lees meer over hoe een boekhoudprogramma zoals e-Boekhouden.nl kan helpen bij je administratie.

Boekhouder voor je eenmanszaak

Veel zzp’ers kiezen ervoor een boekhouder in te schakelen bij hun administratie, vooral om de aangiften te verzorgen. Dat kan verstandig zijn, want een boekhouder is op de hoogte van alle belastingregels en kan je helpen een foutloze administratie te hebben én te profiteren van alle belastingvoordelen. De kosten van de boekhouder kun je aftrekken van je winst.

Je kunt ook gebruikmaken van een boekhoudprogramma, bijvoorbeeld van onze kennispartner e-Boekhouden.nl. Zulke software maakt boekhouden en facturen versturen een stuk eenvoudiger dan wanneer je met Excelsheets werkt.

Meer over een administratie opzetten.

Personeel aannemen

Misschien komt het moment dat je verder wilt groeien door personeel aan te nemen. Dat is prima mogelijk met een eenmanszaak. Er is nog steeds één persoon verantwoordelijk voor de onderneming, ook al neem je werknemers aan om je te helpen. Als je personeel aanneemt, moet je er natuurlijk wel aan denken dat de premies en loonheffingen voor je personeel afdraagt aan de Belastingdienst.

Eenmanszaak aanpassen of beëindigen

Op een dag wil je je eenmanszaak misschien aanpassen of beëindigen. Een veel gemaakte aanpassing:

Eenmanszaak omzetten naar bv

Veel startende ondernemers kiezen voor de eenmanszaak omdat je deze makkelijk en snel kan oprichten. Het is een overzichtelijke rechtsvorm waarmee je makkelijk belastingvoordeel haalt. Maar soms wil je een eenmanszaak omzetten naar een bv of een andere rechtsvorm. Bijvoorbeeld omdat:

• Je niet meer persoonlijk aansprakelijk wilt zijn

• Je meer belastingvoordeel wilt (bij hogere omzet)

• Je situatie is veranderd

• Je bedrijfscontinuïteit wilt waarborgen

Een eenmanszaak omzetten naar een bv is mogelijk. Er zijn meerdere manieren om dat te doen: via de activa-passiva-transactie, ruisende inbreng en geruisloze inbreng. Welke aanpak het beste bij jou past, is afhankelijk van je situatie.

Daarnaast kun je ook besluiten om je eenmanszaak te beëindigen. In kort komt het erop neer dat je: 

1. de eenmanszaak uitschrijft bij de Kamer van Koophandel;

2. alles belastingtechnisch goed afhandelt met de Belastingdienst.

Lees meer over de eenmanszaak omzetten naar bv

Tekenbevoegdheid

Ook als je een eenmanszaak hebt, kun je iemand anders machtigen om zaken namens jou te regelen. Dat kan via een volmacht. Je kunt aangeven wat jouw gevolmachtigde allemaal namens jou mag regelen. Dit kun je doen door bij jouw bedrijf een functionaris toe te voegen op de site van de KVK. Op die manier mag iemand namens jou optreden als het nodig is.

Sociale zekerheid voor een eenmanszaak

Als eigenaar van een eenmanszaak ben je geen werknemer en val je daardoor niet onder de werknemersverzekeringen. Dit betekent dat je in beginsel niet verzekerd bent op grond van de Ziektewet en de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Je komt ook niet in aanmerking voor de Werkloosheidswet (WW). Er zijn nog wel vrijwillige verzekeringen mogelijk.

Bedrijfsopvolging of eenmanszaak verkopen

Omdat er bij een eenmanszaak geen onderscheid bestaat tussen privé en de zaak, moet je een regeling treffen die ervoor zorgt dat jouw onderneming blijft bestaan na je overlijden. Als je dat niet doet, kunnen jouw erfgenamen hun deel in het ondernemingsvermogen opeisen, waardoor het voortbestaan van de onderneming wordt bedreigd. Ook doe je er verstandig aan een regeling te treffen waarmee je jouw onderneming over kan dragen aan een derde.

Als je je eenmanszaak verkoopt, moet je belasting betalen over boekwinst en de eventuele goodwill. Er zijn manieren om belastingheffingen te voorkomen of uit te stellen. Je boekhouder of accountant kan je hierbij verder adviseren.

Is de eenmanszaak iets voor jou?

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is het aantal eenmanszaken de afgelopen jaren flink gegroeid. Sinds de Wet DBA intensiever wordt gehandhaafd, is de groei wel wat vertraagd. Toch blijft het totale aantal eenmanszaken nog steeds toenemen. Het blijft dus een aantrekkelijke rechtsvorm voor veel startende ondernemers. De vraag is: is het iets voor jou?

Mogelijk gemaakt door onze kennispartner:

Als ondernemer ontkom je er niet aan om je boekhouding bij te houden. Dit klinkt misschien als een ingewikkelde en saaie klus. Maar met ons boekhoudprogramma is boekhouden en factureren een fluitje van een cent.

Lees meer artikelen over online boekhouden op deze pagina.

Auteur

Claartje Vogel

Schrijft al meer dan 10 jaar over economie, financiën en ondernemen, onder andere voor MKB Servicedesk. Zoekt graag ingewikkelde zaken uit en houdt van verhalen vertellen. Reist ondertussen de wereld rond.