Met een winst-en-verliesrekening kun je jouw bedrijfsresultaat uitrekenen. Het wordt daarom ook wel resultatenrekening genoemd. In zo'n rekening staat een overzicht van alle inkomsten en uitgaven van een bedrijf. Maar hoe maak je een winst- en verliesrekening en welke soorten zijn er?
Krijg jij alleen maar hoofdpijn van al die financiële zaken?
Op de hoogte blijven van al het ondernemersnieuws?
Een winst- en verliesrekening wordt ook wel een resultatenrekening of exploitatierekening genoemd. Het geeft een overzicht van de opbrengsten en kosten van een rechtspersoon over een bepaalde periode. Meestal is dit een jaar. Dit overzicht eindigt met de winst of verlies die in die periode is behaald. Een winst- en verliesrekening is niet hetzelfde als een balans. Lees meer over de balans.
Hoe maak ik een winst- en verliesrekening?
Een winst- en verliesrekening ziet er in zijn meest eenvoudige vorm als volgt uit:
Opbrengsten | |
---|---|
Inkomsten uit verkochte producten | € 600 |
Inkomsten uit geleverde diensten | € 400 + |
Totale omzet | € 1000 |
Kosten | |
Salaris | € 300 |
Inventaris | € 200 |
Afschrijving computer | € 200 + |
Totaal kosten | € 700 |
Bruto winst: Totale omzet (€1000) - kosten (€700) = | € 300 |
Belastingen | € 100 - |
Netto winst | € 200 |
Wat is afschrijven?
In de praktijk is het maken van een winst- en verliesrekening, en met name het vaststellen van het bedrijfsresultaat, best een lastige klus. De termen vliegen je om te oren, bijvoorbeeld debet, credit, nettomarges, lasten, baten etc. Het wordt ook lastig, omdat je te maken hebt met de toedeling van kosten aan meerdere boekjaren, ook wel bekend als afschrijven. Stel je koopt een computer van € 1000,- en die gaat ongeveer vijf jaar mee. Dan kost je dat € 200,- per jaar, wat je onder 'kosten' in de bovenstaande winst- en verliesrekening terug kunt vinden.
Welke soorten winst- en verliesrekeningen zijn er?
De wet schrijft verschillende modellen voor om de winst- en verliesrekening op te maken, waarvan de Kamer van Koophandel er twee gebruikt. Deze twee modellen lijken veel op elkaar, maar de manier waarop het bedrijfsresultaat wordt berekend is verschillend. Hieronder leggen we beide modellen even voor je uit.
Functionele model
Een functionele indeling is de meest bekende vorm en geeft inzicht in de baten en lasten per activiteit en is daarom meer geschikt voor een handelsbedrijf. Het bedrijfsresultaat wordt op de volgende manier berekend:
Netto omzet | € x |
---|---|
Kostprijs van de omzet | € x - |
Brutomarge | € x |
Afschrijvingen | € x - |
Nettomarge | € x |
Salarissen en sociale lasten | € x - |
Overige bedrijfslasten | € x - |
Verkoop-en beheerskosten | € x - |
Overige bedrijfsopbrengsten | € x |
Categorale model
Hierin worden de opbrengsten en kosten ondergebracht onder verschillende categorieën, zoals de kostprijs van de omzet, verkoopkosten en transportkosten. Het categorale model is bijvoorbeeld geschikt voor een productiebedrijf. Hieronder zie je een deel van een categorale winst- en verliesrekening.
Netto omzet | € x |
---|---|
Wijziging in voorraden | € x |
Geactiveerde productie | € x |
Overige bedrijfsopbrengsten | € x + |
Som van bedrijfsopbrengsten | € x |
Som van bedrijfslasten | € x - |
Welke posten staan er in een winst- of verliesrekening?
Zoals je kunt zien staan in beide modellen een groot aantal posten. Hieronder volgt een omschrijving van alle gebruikte posten.
Kosten
Som van bedrijfslasten: alle bedrijfskosten
Grond
Personeel
Financiële lasten
Rentelasten
Koersresultaten (indien negatief)
Overige financiële lasten
Belasting uit gewone bedrijfsuitoefening: vennootschapsbelasting, indien negatief krijg je belasting terug
Buitengewone lasten
Buitengewone lasten
Incidentele lasten
Lasten die niet uit gewone bedrijfsuitoefening zijn ontstaan
Belasting buitengewoon resultaat: belasting over het buitengewoon resultaat, kan ook negatief zijn
Kostprijs van de omzet: de totale inkoopwaarde of totale kostprijs
Verkoop- en beheerkosten
Afschrijvingskosten
Personeelskosten
Overige bedrijfskosten
Afschrijvingen: afschrijvingen van materiële en immateriële activa
Salarissen en sociale lasten
Lonen
Loonkosten
Personeelskosten
Sociale lasten
Sociale premies (WW/AOW)
Overige lasten: lasten die binnen de bedrijfsvoering vallen die niet onder een andere post vallen
Overige belastingen: alle andere vormen van belasting, zoals kapitaalbelasting
Overige bedrijfslasten: het deel van de verkoop- en beheerskosten dat niet uit afschrijvingen en/of salarissen en sociale lasten bestaat
Opbrengsten
Som van bedrijfsopbrengsten: optelling van de posten
Netto omzet
Wijziging in voorraden
Geactiveerde productie
Overige bedrijfsopbrengsten
Netto omzet
Wijziging in voorraden: verschil tussen voorraad aan begin en eind van het jaar, dit kan zowel positief als negatief zijn
Geactiveerde productie: onverkochte producten die wel in de opbrengsten worden opgenomen omdat ze een toegevoegde waarde hebben
Overige bedrijfsopbrengsten: opbrengsten die wel tot de normale opbrengsten worden gerekend maar niet tot de netto omzet
Bedrijfsresultaat: resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor de financiële resultaten
Financiële baten
Renteopbrengsten
Opbrengst financiële vaste activa
Koersresultaat
Opbrengst effecten
Overige financiële baten
Saldo financiële baten en lasten
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting: uitkomst alle posten die boven deze post staan
Aandeel in winst/verliesdeelnemingen: resultaat van deelneming voor belasting
Resultaat uit bedrijfsoefening voor belastingen: uitkomst alle posten die boven deze post staan
Buitengewone baten
Buitengewone baten
Incidentele baten
Andere baten die niet uit gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien, zoals resultaat uit verkoop deelneming
Saldo buitengewone baten en lasten: baten en lasten die niet apart vermeld kunnen worden, zoals belastingen
Overige baten: baten die binnen de bedrijfsuitvoering vallen en niet onder andere posten vallen
Buitengewoon resultaat na belastingen
Resultaat uit deelnemingen na belastingen
Saldo overige baten en lasten na belastingen: niet onder andere genoemde posten te plaatsen bedragen
Whitepaper:
Hoe kan ik mijn winst- en verliesrekening nog meer gebruiken?
Je kunt de winst- en verliesrekening ook gebruiken om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van je winst over een bepaalde periode. Dit doe je bijvoorbeeld door het bijhouden van je kostenstructuur en je omzettoename of afname. Je drukt de kosten en je bruto- en nettowinst uit in een percentage van de omzet. De omzet is dan 100%. Hierdoor kun je verschillende periodes goed met elkaar vergelijken.
Ook kan je de mogelijke 'lekkage' beoordelen, als je met een hoger winstpercentage hebt gerekend. Lekkage kan om verschillende redenen ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn afprijzing van goederen (door bijvoorbeeld beschadiging, reclame, veroudering), foutieve afrekening en/of facturering of korting(en).
Ook kun je naar aanleiding van de cijfers uit de winst- en verliesrekening, ratio's berekenen die laten zien wat de financiële situatie van je onderneming is. Lees meer over deze financiële ratio's.
Je kunt je winst-en-verliesrekening in excel maken, maar je kunt hier ook speciale boekhoudprogramma's of een boekhouder voor inschakelen. Heb je vragen over je boekhouding? Stel ze aan een van onze MKB-Servicedesk-adviseurs.