In hoeverre draagt een hoge werkdruk bij aan het vertrek van werknemers? Die vraag staat centraal in het onderzoek van het CBS naar de samenhang tussen werkdruk en het beëindigen van het dienstverband. Belangrijkste bevinding: een hogere werkdruk hangt inderdaad samen met het vaker zoeken naar een nieuwe baan als zelfstandige of werknemer.
Een hogere werkdruk heeft meerdere consequenties
Uit het onderzoek van het CBS blijkt dat die samenhang wel indirect verloopt. Een hogere werkdruk betekent een slechtere ervaren gezondheid, minder werktevredenheid en een hogere kans op een burn-out. Geringe werktevredenheid en burn-outklachten uiten zich in een grotere kans van banenwissel. Bij een slechtere gezondheid is de kans op het wisselen van baan juist kleiner.
Een baanbeëindiging op basis van pensioen, uitkeringssituatie of overige uitstroom heeft in dit onderzoek geen significante samenhang opgeleverd met de werkdruk-uitstroom.
Lees ook: zo voorkom je stress op jouw werkvloer
Werkdruk op de werkvloer: hoe zit dat precies?
Het onderzoek neemt de werkzame beroepsbevolking van 2021 als uitgangspunt (dat waren de meest recente cijfers ten tijde van het onderzoek). De uitstroom is gemeten een jaar na de enquetedatum. Het gaat hierbij om werknemers van 15 tot 75 jaar in Nederland. Dit zijn 9,3 miljoen personen, van wie 7,8 miljoen als werknemer in dienst is. De overige groep is zelfstandige.
De definitie van ‘werkdruk’ is volgens TNO: ‘een situatie waarbij een disbalans ontstaan is tussen de eisen van het werk en de mogelijkheden van de werknemers om dat goed uit te voeren’.
Een op de zes werknemers ervaart hoge werkdruk
Van 2014 tot en met 2017 nam het aantal werknemers met hoge werkdruk (hoge taakeisen, stressvol werk, geringe regelmogelijkheden) toe van 17,5% naar 19%. Dit percentage nam af tot 2021, toen was het 17,4%. In 2020, het eerste coronajaar, was dat beduidend minder: 14,7%.
Werknemers die een hoge werkdruk ervaren en stressvol werk hebben, stappen relatief vaak over naar een andere baan, blijkt uit dit onderzoek. In 2021 had 16,2% van de werknemers met een hoge werkdruk een jaar later een andere baan als belangrijkste inkomstenbron. Bij werknemers met ‘saai’ werk (lage druk), was dat 12,5%. Wanneer werknemers uitdagend of eenvoudig werk hadden, stapten ze relatief minder vaak over: 10,9% voor uitdagend werk en 9,8% bij eenvoudig werk.
In welke sectoren is de werkdruk hoog?
Door krapte op de arbeidsmarkt is in de afgelopen tien jaar de werkdruk bij een deel van de werknemers toegenomen. Er zijn sectoren waarin deze werkdruk hoger ligt. 56% van de werkgevers in de zorg- en welzijnssector gaf in de Werkgeversenquête van 2022 aan dat in een jaar tijd de werkdruk verder opliep. Belangrijkste redenen hiervoor:
Te weinig personeel
Administratieve lasten
Regeldruk
Voor de sectoren kinderopvang en rechtspraak geldt deze verhoogde werkdruk ook. In de zorg- en welzijnssector zijn de belangrijkste redenen om een andere baan te zoeken: een nieuwe uitdaging, te hoge werkdruk en betere betaling. Ook stoppen met werken kan een reden zijn. Met pensioen gaan, ziekte en arbeidsongeschiktheid zijn mogelijke verklaringen.
Hoe zorg je ervoor dat de werkdruk niet te hoog is?
Wanneer leidinggevenden en collega’s steunend zijn in het geval van hoge werkdruk of er genoeg herstelmomenten zijn, dan kan de werkdruk wat verlaagd worden, staat in het onderzoek. Maar hoe doe je dat? En waar kun je op letten als werkgever rondom werkdruk?
Duurzame inzetbaarheid van je personeel
Als werkgever wil je graag dat je werknemers op lange termijn fijn bij je werken en niet zomaar uitvallen. Duurzame inzetbaarheid is daarbij van belang. Dit betekent dat je investeert in je personeel en goed checkt hoe het met jouw werknemers gaat.
Hierbij zijn elementen als autonomie, werkgeluk, zingeving en ontwikkeling belangrijk. Bij duurzame inzetbaarheid gaat het vooral om de intrinsieke motivatie van je werknemer. Je moet kijken naar de mens als geheel.
Duurzame inzetbaarheid is goed voor jou als werkgever (de organisatie) en voor je werknemer. Juist door te focussen op de belangen van je werknemer, kom je op lange termijn verder. In dit artikel over duurzame inzetbaarheid lees je alles over hoe je het werkgeluk van je werknemers kunt bevorderen en de werksfeer goedhoudt.
