Wat is fictief loon en wat moet ik ermee?

Verplicht loon uit je BV halen?

Fictief loon is een fiscaal begrip. Het is loon, dat je als zogeheten directeur-grootaandeelhouder per jaar tenminste aan loon moet opnemen als je arbeid verricht voor een B.V. In de praktijk wordt ook gesproken van gebruikelijk loon.

Je bent voor deze bepaling directeur-grootaandeelhouder indien je werkzaamheden voor een B.V. verricht, daarvoor loon ontvangt en tenminste 5% van de aandelen in de B.V. bezit. Als ondernemer met een eigen BV voldoe je daar in het MKB nogal snel aan.

Hoe hoog is het gebruikelijk loon waarmee ik rekening moet houden?

Het gebruikelijk loon dient op jaarbasis tenminste € 40.000 te bedragen. Indien je kunt aantonen, dat een werknemer zonder aandelen in de B.V. minder zou verdienen, mag je uitgaan van dit lagere loon. Je zult dat echter moeten bewijzen. Bij het bepalen van het gebruikelijke loon kijkt de belastingdienst ook naar het salaris van de overige werknemers – zonder aandelen - binnen de B.V.

Verdienen andere werknemers meer, dan gaat de belastingdienst voor de vaststelling van het gebruikelijke loon in eerste instantie uit van dat hogere loon. Als je echter kunt bewijzen, dat vanwege de aard van de door jou verrichte arbeid jouw loon lager dient te zijn dan dat van de overige werknemers, dan wordt het gebruikelijke loon bepaald op minimaal 70% van wat voor die werknemers normaal is. Dit kan bijvoorbeeld indien er ICT-specialisten in de B.V. werken. Het gebruikelijke loon is nooit minder dan € 40.000 of, indien je nog lager wilt, wat andere werknemers met soortgelijk werk ontvangen.

Geldt het gebruikelijke loon ook voor een beleggings-B.V. of een holding?

Het antwoord daarop is ja. Ook indien je alleen werkt voor een beleggings-B.V., kun je te maken krijgen met een gebruikelijk loon. Praktisch gezien kun je dan uitgaan van de fee, die professionele vermogensbeheerders voor het beheer van een soortgelijke portefeuille in rekening brengen.

Ook indien er sprake is van een holding, kun je te maken krijgen met gebruikelijk loon. Wat in de praktijk nog wel eens geprobeerd wordt, is, dat een holding een hoge managementfee krijgt van de werk-B.V., bijvoorbeeld een bedrag van € 245.000. De dga krijgt dan een loon van de holding van “maar” € 40.000. Kan dit? Nee, vond de inspecteur. Het gebruikelijke loon moest hier minimaal € 150.000 bedragen. De rechter was het hier mee eens.

Afroommethode

Deze uitspraak van de rechter is een voorbeeld van de zogenaamde afroommethode. De opbrengsten minus de kosten (uiteraard exclusief het loon), de lasten en de afschrijvingen worden dan aangemerkt als het gebruikelijke loon. Je mag dan nog wel een bandbreedte van 30% hanteren. In het voorbeeld hierboven had je dan uit moeten komen op een bedrag van 70% van € 245.000 = €171.500. De inspecteur zat dus eigenlijk nog aan de lage kant.

Wat als het minder gaat met mijn B.V., ben ik dan ook nog verplicht het gebruikelijke loon toe te passen?

Alleen als er sprake is van structurele verliezen, mag je daarmee rekening houden bij het vaststellen van het gebruikelijke loon. Te denken valt aan een situatie, dat de continuïteit van de onderneming in gevaar zou komen bij het volledig opnemen van een salaris, dat elders wel wordt betaald voor een soortgelijke functie. Toch gaan de belastingdienst en de rechter hier niet heel snel in mee. Zo wordt er niets gedaan met verliezen als de slechte financiële situatie van een B.V. wordt veroorzaakt door een hoge rekening-courantschuld van de dga aan de B.V.

Verder vormen bij een startende onderneming de opbrengsten nog geen goede maatstaf voor de bepaling van de hoogte van het gebruikelijk loon. Er was ooit sprake van een startende ondernemer die een hotelpand aanzienlijk liet verbouwen. Hierdoor maakte de B.V. verliezen. Volgens de rechter was er nog geen sprake van een structureel verliesgevend bedrijf.

Auteur: mr. Dick J. Roemeling FB

Wat vind je van dit artikel?