De loonkloof: wat is het en hoe los je die op?
Veel vrouwen krijgen minder betaald dan mannen
Uit onderzoek van de Van Spaendonck Groep blijkt dat nog steeds veel vrouwen minder betaald krijgen dan mannen. Anders gezegd: de loonkloof is een actueel probleem waar je als werkgever iets mee moet. Hoe pak je het aan?
Wat is de loonkloof?
Heel letterlijk is de loonkloof de kloof tussen wat mannen verdienen en wat vrouwen verdienen. Een ongelijke beloning van mannen en vrouwen dus.
Je kunt op meerdere niveaus naar de loonkloof kijken. Je kunt kijken wat een man gemiddeld bruto per uur verdient en dat vergelijken met het gemiddelde bruto uurloon van een vrouw. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is de loonkloof in dit geval 13%.
Goed om te weten: in dit cijfer is niet gekeken naar leeftijd, ervaring en functieniveau. Dus het percentage van 13% wil niet meteen zeggen dat elke vrouw minder verdient. De praktijk laat bijvoorbeeld zien dat mannen zwaarder vertegenwoordigd zijn in de beter betaalde functies.
Loonkloof dieper bij bepaalde beroepsgroepen
Je kunt ook wat meer inzoomen op beroepen en functies, en vervolgens kijken wat respectievelijk mannen en vrouwen verdienen, zoals het geval was in het onderzoek van Van Spaendonck Groep. De cijfers liegen er niet om: in 32 van de 50 beroepen krijgen vrouwen minder uitbetaald dan mannen. Anders gezegd: een man met een bepaalde functie verdient in veel gevallen meer dan een vrouw met dezelfde functie. Zelfde functie, lager inkomen. Hier gaat het over Equal Pay, of liever, het ontbreken ervan.
Oorzaken loonkloof
De oorzaken van de loonkloof tussen mannen en vrouwen zijn divers. Bijvoorbeeld:
Vrouwen werken vaker parttime
Vrouwen zorgen gemiddeld vaker voor de kinderen
Vrouwen bouwen vaak minder werkervaring op
Vooroordelen binnen organisaties
Op sommige oorzaken van de loonkloof heb je als werkgever niet heel veel invloed. Op andere, zoals vooroordelen, wel. Want zoals uit het onderzoek van Van Spaendonck Groep blijkt, is er sowieso een ‘onverklaarbaar’ verschil tussen het loon van mannen en vrouwen van 6%. Wat kun je hieraan doen?
Loonkloof dichten: 5 tips
Als werkgever kun je jouw deel doen om het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen kleiner te maken. Help de loonkloof op te lossen door de volgende tips toe te passen.
Tip 1: Ga na of er een loonkloof is
‘Bij ons hebben we geen loonkloof.’ Die gedachte komt misschien direct in je op als het over dit onderwerp gaat. Je denkt dan aan alle mannen en vrouwen op je loonlijst: een mooie, gevarieerde samenstelling binnen jouw bedrijf. Er zijn zelfs vrouwen met een leidinggevende functie. Dat is prachtig. Maar ga er niet te snel vanuit dat er geen loonkloof is. Ga na of er een loonkloof is door het volgende te doen:
Verzamel de loongegevens
Analyseer de loongegevens eerlijk
Het praat altijd een stuk makkelijker aan de hand van harde data. Stel dus vast:
Hoeveel mannen heb je in dienst?
Hoeveel vrouwen?
Hoe zijn mannen en vrouwen verdeeld over de functiegroepen?
Zijn er loonverschillen in mannen en vrouwen in soortgelijke (of dezelfde functies)?
Verdienen vrouwen in jouw bedrijf hetzelfde als mannen bij een ander bedrijf?
Op basis van dit soort gegevens komt de loonkloof al dan niet in beeld. Je kunt ook een looncheck laten uitvoeren door een onafhankelijke partij.
Tip 2: Pak ongelijkheid van betaling aan
Komt er uit de cijfers naar voren dat sommige vrouwelijke medewerkers in jouw bedrijf minder betaald krijgen dan hun mannelijke collega’s? Doe er dan meteen wat aan, ook al betekent dat dat je daarvoor in de buidel moet tasten.
Wees hierover ook transparant naar de andere werknemers. Misschien is het even spannend om een open dialoog aan te gaan over dit onderwerp, maar het is de enige weg. Het zou spijtig zijn als je vrouwen binnen je bedrijf zou onderbetalen. Een mogelijk gevolg kan zijn dat je kostbare en gewaardeerde medewerkers op de lange termijn verliest aan een concurrent die het op dit gebied beter aanpakt.
Tip 3: Doe iets aan vooroordelen
Veel organisaties hebben zonder het te weten een loonkloof. Vooroordelen zijn namelijk erg subtiel en zorgen er bijvoorbeeld ongemerkt voor dat een vrouw met vergelijkbare competenties bij de sollicitatie voor een bepaalde functie lager ingeschaald wordt dan een man.
Stop niet bij de constatering dat deze vooroordelen sluimeren in de organisatie. Investeer in manieren om deze vooroordelen uit te roeien, bijvoorbeeld door een workshop te volgen over dit onderwerp, zoals over gendergelijkheid.
Tip 4: Voorkom dat de loonkloof blijft opduiken
Maak de vorige stap concreet door mechanismen in te bouwen waarmee je een loonkloof voorkomt. Je wilt niet opnieuw in de situatie komen dat de verhouding tussen lonen van mannen en vrouwen scheef groeit. Wat je concreet kunt doen:
Maak een eerlijk loonbeleid
Kijk bij sollicitaties niet naar iemands laatstverdiende loon, maar naar het marktconforme loon
Communiceer deze aanpak aan je medewerkers
Tip 5: Investeer in ontwikkeling
Geef zowel de mannen als vrouwen binnen je bedrijf kansen om zich te ontwikkelen. Er zijn verschillende subsidies, zoals het STAP-budget, waarmee je bijscholing kunt bekostigen. In de praktijk blijkt helaas dat werkgevers vaak meer tijd steken in de ontwikkelingen van de mannelijke werknemers. Daarmee laten veel werkgevers heel wat (vrouwelijk) talent dat ze binnenboord hebben, onbenut. Dat is op meerdere manieren zonde: voor de persoon zelf, maar ook voor je bedrijf.
Wetgeving loonkloof
Er is een wet op komst die de gelijke beloning van mannen en vrouwen op de werkvloer verder moet bevorderen: de Wet gelijke beloning van mannen en vrouwen. Het idee is dat bedrijven meer verantwoordelijkheid moet afleggen over hun beleid als het gaat om de lonen van mannen en vrouwen.
Rapportage of certificaat
Bedrijven met meer dan 50 medewerkers krijgen in de toekomst de verplichting een rapport uit te brengen over hun beleid hierin. Bedrijven met meer dan 250 medewerkers krijgen een certificaat als ze een eerlijk loonbeleid hebben en er alles aan doen om de loonkloof te dichten.
Aan de slag met de loonkloof
Het is echt zaak om werk te maken van de loonkloof. Of liever, om de loonkloof te dichten. Zet het onderwerp op de agenda en bekijk hoe je binnen jouw organisatie een steentje kunt bijdragen aan het dichten van deze kloof. Kijk daarbij niet alleen naar de verschillen, maar ook naar manieren om iedereen in je organisatie groeikansen te geven.
