Vermogensbelasting: hoe werkt dat?
De regels over vermogenrendementsheffing in 2023
Over je opgebouwde vermogen moet je belasting betalen. Deze vermogensbelasting heet officieel vermogensrendementsheffing. Wanneer moet je die heffing betalen? En telt je ondernemersvermogen ook mee? Zo bereken je de belasting op vermogen.
Vermogensbelasting, wat is dat?
De heffing over het vermogen van ondernemers stond bekend onder de naam vermogensbelasting of vermogensheffing. Tegenwoordig is de benaming vermogensrendementsheffing van toepassing. Je betaalt namelijk belasting over het rendement op je vermogen.
De Belastingdienst gaat ervan uit dat je verdient aan je vermogen. Bijvoorbeeld omdat je beleggingen geld opleveren. Over dit rendement op je vermogen betaal je dus belasting.
Vermogensrendementsheffing is geen zakelijke belasting. Je hebt te maken met dezelfde regels als particulieren. Maar er zijn wel een paar regels over je zakelijke vermogen. Wat telt precies mee?
Vermogen bepalen voor vermogensrendementsheffing
Je vermogen bestaat uit verschillende bezittingen. Zoals:
Het geld op je spaar- en betaalrekeningen
Je beleggingen, obligaties en winstbewijzen
Een tweede woning of een huis dat je verhuurt
Bekijk een volledige lijst met bezittingen die worden gezien als vermogen. De bezittingen van je fiscale partner en eventuele minderjarige kinderen moet je ook meetellen.
Je hoeft niet al je bezittingen op te geven als vermogen. Een aantal zaken zijn vrijgesteld, zoals: je eigen woning, de inboedel van je woning, je auto, je pensioen, je lijfrenten en groene beleggingen. Ook over je zakelijke vermogen hoef je geen vermogensrendementsheffing te betalen.
Daarnaast mag je eventuele schulden aftrekken, behalve de hypotheekschuld van je eigen woning. Je schulden moeten dan wel boven het drempelbedrag uitkomen. Het drempelbedrag in 2023 is € 3.400 als je geen fiscale partner hebt en € 6.800 als je wel een fiscale partner hebt. Voor 2022 was het € 3.200 per persoon.
Wanneer betaal je vermogensbelasting?
Je betaalt belasting over vermogen als je boven een bepaald bedrag uitkomt. Je saldo op 1 januari is daarvoor bepalend. Je geeft je totale vermogen op tijdens de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting (in box 3). Niet je hele vermogen wordt belast. Het eerste gedeelte is namelijk belastingvrij. Dit is je heffingsvrije vermogen.
Vrijstelling vermogensbelasting 2023
Het heffingsvrije vermogen in 2023 is € 57.000 zonder fiscale partner en € 114.000 met fiscale partner. Blijft je vermogen onder dat bedrag, dan hoef je geen vermogensbelasting te betalen. Je hebt een vrijstelling.
Komt je vermogen wel boven die grens, dan betaal je daarover vermogensrendementsheffing. Dat belastbare gedeelte van je vermogen heet de ‘grondslag sparen en beleggen’. Heb je een fiscale partner? Dan mag je het bedrag voor de grondslag verdelen over twee personen.
Voorbeeld vermogensbelasting 2023
Als je bijvoorbeeld een vermogen hebt van € 90.000 en je hebt geen fiscale partner, dan is € 57.000 vrijgesteld van belasting. Over de rest (€ 33.000) moet je vermogensrendementsheffing betalen.
Belasting over vermogen: zakelijk of privé?
Er is een belangrijk verschil tussen het vermogen dat je bezit als particulier en het vermogen in je onderneming. Over het vermogen in je onderneming (box 1) betaal je namelijk geen vermogensbelasting. Dus een zakelijk vermogen van bijvoorbeeld € 65.000 hoef je niet mee te tellen voor de vermogensrendementsheffing.
Het telt wel mee als het bedrag op je particuliere rekening staat. Op een zakelijke (spaar)rekening kun je dus belastingvrij geld reserveren voor een toekomstige investering of voor het betalen van de btw na afloop van het kwartaal. Je hoeft hierbij geen rekening te houden met vermogensrendementsheffing.
Geen vermogensbelasting zakelijke rekening
Wanneer de bankrekening niet op naam van je onderneming is geregistreerd maar op naam van jou als privépersoon, dan valt het saldo wél in box 3 bij je aangifte inkomstenbelasting. Bij een hoog saldo kan het dus zijn dat je vermogensrendementsheffing moet betalen.
Voorkom dit door je winst altijd op een zakelijke rekening te zetten. Een zakelijke ondernemersrekening behoort namelijk tot het vermogen van je onderneming en valt buiten box 3.
Verder moet het spaarsaldo ook op de balans staan van je onderneming en op navraag moet het aantoonbaar gaan om zakelijk geld. In de boekhouding moet het geld dus worden verantwoord.
Hoe hoog is de vermogensbelasting in 2023?
Om je vermogensbelasting te berekenen moet je drie dingen weten:
Wat is je totale vermogen? (minus je heffingsvrije vermogen)
Wat is het actuele rendementspercentage per categorie? (Sparen / beleggen / schulden)
Wat is het belastingpercentage in box 3?
Als je dit weet kun je berekenen hoeveel vermogensbelasting je precies moet betalen. De tarieven en percentages kunnen elk jaar aangepast worden. Dus let goed op de actuele tarieven.
Tarief vermogensbelasting 2023
Het belastingtarief in box 3 is 31% in 2022 en 32% in 2023. Dit percentage wordt elk jaar met 1% verhoogd tot 34% in 2025.
Tip: Bekijk een overzicht van de tarieven en vrijstellingen in box 3.
Op de website van de belastingdienst staan drie voorbeelden om tot een goede berekening van de vermogensbelasting te komen, inclusief voorbeeldbedragen.
Nieuwe regels vermogensbelasting 2023-2026
De regels voor vermogensbelasting zijn aangepast, omdat ze in strijd waren met het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens. De berekening was verouderd en voor spaarders waren de regels te zwaar. Het kabinet en de Belastingdienst hebben daarom nieuwe wetgeving over vermogensbelasting ontwikkeld. Hierin berekenen ze de vermogensbelasting op basis van het werkelijke behaalde rendement (reëel rendement).
De nieuwe wetgeving over vermogensbelasting zal in 2026 helemaal afgerond zijn. In de tussentijd is er sprake van overbruggingswetgeving. Personen die bezwaar hebben gemaakt over de oude regels kunnen compensatie krijgen voor de jaren 2017-2020, als zij te veel vermogensbelasting hebben betaald. De percentages voor fictief rendement sloten sinds 2021 al beter aan bij de realiteit. Voor 2021 en 2022 is er geen compensatie meer nodig.
Hoe werkt de nieuwe berekening van de vermogensrendementsheffing precies? Gebruik een handig hulpmiddel box 3-inkomen berekenen.
