Zo zit het met een intentieovereenkomst

Je wilt je bedrijf verkopen of je wilt een bedrijf kopen EN je hebt een (ver)koper gevonden. Gefeliciteerd! Nu moet je een intentieverklaring opstellen. Wat is een intentieovereenkomst, wat moet erin staan en wat zijn de gevolgen van zo'n overeenkomst?

In een intentieovereenkomst staan de intenties van de verschillende partijen. In de transactieactiepraktijk gaat het dan om de intentie tot (ver)koop van een onderneming. bedoelingen van de verkoper en de koper horen hier gelijk te zijn: het sluiten van de (ver)koopovereenkomst, in ieder geval op hoofdlijnen danwel het sluiten van een (soort) voorovereenkomst, die (uiteindelijk) moet leiden tot (ver)koop van de onderneming.

Zelf op zoek naar een bedrijf?

Bekijk onderstaande bedrijven. Deze staan sinds kort te koop. Reageer kosteloos op interessante profielen en kom direct in contact met de verkoper.

In de praktijk ontstaan, meestal achteraf, interpretatieverschillen over hoe de intentieovereenkomst gezien moet worden. Bedoelde beide partijen hetzelfde en wat kun je ermee als dat niet zo is? Kan de verkoop dan nog doorgaan? Om antwoord te geven op die vraag moet je eerst weten of de intentieovereenkomst is te zien als een (bijna) volwaardige koopovereenkomst of niet.

Is een intentieovereenkomst hetzelfde als een verkoopovereenkomst?

In de theorie en bij rechtspraak wordt meestal gesteld dat voor het aannemen van een koopovereenkomst de koopprijs en hetgeen wat je wilt kopen als hetgeen wat minimaal in de intentieovereenkomst moest staan. Deze ‘essentialia’ dienen tenminste bepaalbaar te zijn, hetgeen ruim wordt opgevat. Andere essentialia zijn aandelen, activa/passiva (als object (ver)koop), de koopprijs (concreet benoemd of tenminste bepaalbaar) en leveringsdatum (beoogde datum van overdracht) c.q. datum betaling koopprijs.

In het algemeen kunnen we zeggen dat als - aantoonbaar - de koper en verkoper het op alle hoofdzaken eens zijn, er meer kans is op het het aannemen van een koopovereenkomst. Als de partijen het nog niet eens zijn op ondergeschikte punten, dan hoeft dat geen probleem te zijn voor het aannemen van de koopovereenkomst.

Intentieovereenkomst: welke soort vordering?

Is de intentieovereenkomst zien als een gesloten koopovereenkomst, dan kan (in rechte) nakoming worden gevorderd, door verkoper bij de koper of omgekeerd. Is de intentieovereenkomst niet zien als een gesloten koopovereenkomst, dan kan daaruit maximaal de verplichting tot dooronderhandelen ontstaan.

Ook is onder omstandigheden een vordering tot schadevergoeding mogelijk. Maar dat komt in dit artikel niet aan de orde, net als bijvoorbeeld vorderingen op grond van dwaling, bedrog en misbruik van omstandigheden.

De verplichting tot dooronderhandelen

Een verplichting tot dooronderhandelen is niet hetzelfde als een verplichting tot contracteren. Er is dus geen contractdwang.  Een eventuele veroordeling tot dooronderhandelen betekent alleen de verplichting om, naar maatstaven van redelijkheid en - eerlijkheid, met de ander te trachten het eens te worden over de nog openstaande punten. De verplichting tot dooronderhandelen, waartoe eventueel een koper of verkoper kan worden veroordeeld, betreft een inspanningsverbintenis. De voorstellen moeten reëel en redelijk te zijn.

De vraag is natuurlijk wat dan ‘naar maatstaven van redelijkheid en eerlijkheid’ inhoudt, en reëel en redelijk. Daarop is lastig een algemeen antwoord te geven, ook niet hoe een rechter daar over zal oordelen. Het zijn allemaal vage begrippen en bepalingen. Wat voor de ene partij redelijk of reëel is, hoeft dat voor de andere partij niet te zijn. Het hangt er ook vanaf welke rechter ernaar kijkt. Doet zich een situatie voor waarin partijen het uiteindelijk over een bepaald onderwerp niet eens worden, dan mogen de onderhandelingen alsnog worden afgebroken.

Conclusie en advies

Vanuit het perspectief van een verkoper is het, bij een goede kandidaat koper, belangrijk om een intentieovereenkomst te sluiten, die de beoogd koper zoveel mogelijk bindt. Geschikte kandidaat kopers komen vaak niet in groepen, daarom is het (zoveel mogelijk) vastleggen van alle essentialia het advies. Daaraan zit aldus vast de mogelijkheid om nakoming te vorderen, indien de intentieovereenkomst kwalificeert als een koopovereenkomst. Dat maakt het een verkoper makkelijker om de transactie (eventueel) af te dwingen. Vanuit het perspectief van een koper is het belangrijk om een intentieovereenkomst te sluiten, die minder bindend is opgesteld en die niet kwalificeert als een koopovereenkomst, tenminste (!) als je als koper nog de ruimte wilt hebben om in bepaalde gevallen van de koop af te kunnen zien. Wil je als koper de koopovereenkomst sluiten, maak de intentieovereenkomst dan op als een koopovereenkomst.

Intentieovereenkomst = belangrijk stuk!

Het komt het erop neer dat de intentieovereenkomst een erg belangrijk stuk is. Er wordt nogal eens luchtig over gedaan (we trekken een model uit de kast), maar het luistert erg nauwgezet, letterlijk, hoe je precies de wensen en bedoelingen van partijen vast legt, ook rekeninghoudend met waar je staat in het proces van (ver)koop, wat je nog wilt toetsen, wat er nog moet gebeuren, welke (bijbehorende) overeenkomsten nog opgesteld moeten worden, etc. Bedenk daarbij dan goed en weloverwogen op welk moment je ‘de overeenstemming wilt laten plaatsvinden’. Daarvoor bestaan allerlei juridische tools en formuleringen.