Werknemers laten jaarlijks bijna 2 verlofdagen liggen
Wat betekent dit voor jou als werkgever?
Inhoud:
Maar liefst 43,5% van de werknemers in Nederland maakt het verlof niet op. Gemiddeld gaat er 1,8 dag mee naar volgend jaar. Een deel van de werknemers – namelijk 3,7% - houdt zelfs meer dan 10 dagen over. Dit blijkt uit onderzoek van Loket.nl en MKB Servicedesk op basis van ruim 1,2 miljoen geanonimiseerde loonstroken.
Opvallend zijn de verschillen in verlof tussen sectoren en generaties. Waar krijgen werknemers het meeste verlof en welke generatie laat de meeste dagen liggen? En wat kun je hier als werkgever aan doen?
Zoveel verlof heeft de gemiddelde werknemer in Nederland
Werknemers in Nederland krijgen gemiddeld 27,5 verlofdagen per jaar, blijkt uit het onderzoek. Dit is gebaseerd op een fulltime werkweek van 40 uur. Daarvan zijn 20 verlofdagen wettelijk bepaald. Dat betekent dat het gemiddelde bedrijf 7,5 dagen aan bovenwettelijk verlof toekent.
Het merendeel van de werknemers maakt het verlof op. Maar 17,6% van de werknemers houdt 5 of meer dagen over en 3,7% houdt zelfs meer dan 10 dagen over.
De voordelen van voldoende verlof
Verlof draagt bij aan het welzijn en een goede werk-privébalans van je werknemers. Zo blijkt uit onderzoek van arbeids- en organisatiepsycholoog Jessica de Bloom dat werknemers die meer verlof hebben, regelmatiger verlof opnemen. Het positieve hiervan? Ze herstellen van hun werkstress, vormen een buffer tegen toekomstige stress en kunnen zo psychologische veerkrachtiger worden.
Het is dus belangrijk dat je voldoende verlof biedt én dat je werknemers het verlof opnemen. Maar hoe zit dat eigenlijk in jouw sector? Welke sectoren blinken uit in verlofbeleid en waar blijft dit achter?
Hoeveelheid verlof wisselt sterk per sector
Werknemers in de metaalindustrie hebben ruim 2,5 dag meer verlof dan gemiddeld. Ook in de chemische industrie genieten werknemers met 1,5 verlofdag extra van meer vrije tijd dan de gemiddelde werknemer. In de bouw ligt het aantal verlofdagen juist maar liefst 3,5 dag lager dan het gemiddelde. De cao Bouw & Infra biedt echter wel ook roostervrije dagen naast verlofdagen. Dit type dagen zijn in het onderzoek buiten beschouwing gelaten.
Top 5 sectoren met meeste verlofdagen
| Sector | Gemiddeld aantal verlofdagen |
|---|---|
| Metaalindustrie | 30 |
| Metaal- en technische bedrijfstakken | 29,2 |
| Chemische industrie | 29 |
| Hout- en emballageindustrie | 28,9 |
| Meubel- en orgelbouwindustrie | 28,7 |
Top 5 sectoren met minste verlofdagen
| Sector | Gemiddeld aantal verlofdagen |
|---|---|
| Bouwbedrijf | 24 |
| Groothandel hout, zagerijen, schaverijen en | 25,8 |
| Uitgeverij | 26 |
| Havenclassificeerders | 26 |
| Grootwinkelbedrijf | 26 |
Ook opname van verlof verschilt
Ook het aantal dagen dat niet wordt opgenomen verschilt sterk per sector. In de bouw laten werknemers per jaar 1 dag liggen. Werknemers van slagers houden met 2,7 dagen een stuk meer verlof over.
Sectoren waarin werknemers de meeste verlofdagen overhouden
| Sector | Verlofdagen over |
|---|---|
| Slagers overig | 2,7 |
| Taxivervoer | 2,5 |
| Grootwinkelbedrijf | 2,3 |
| Suikerverwerkende industrie | 2,3 |
| Bewakingsondernemingen | 2,1 |
Sectoren waarin werknemers de minste verlofdagen overhouden
| Sector | Verlofdagen over |
|---|---|
| Groothandel hout, zagerijen, schaverijen en... | 0,9 |
| Bouwbedrijf | 1 |
| Stukadoorsbedrijf | 1,1 |
| Havenbedrijven | 1,2 |
| Timmerindustrie | 1,3 |
Verschillen in verlof tussen generaties: van Boomers tot Gen Z
Het aantal verlofdagen verschilt niet alleen per sector, maar ook per generatie. Boomers hebben gemiddeld 29,9 verlofdagen per jaar. Ruim drie dagen meer dan Gen Z, die met 26,6 dagen het minste verlof heeft. Millennials en Gen X bevinden zich daartussen met respectievelijk 26,7 en 27,6 dagen. Het verschil kan worden verklaard doordat oudere generaties soms van gunstigere arbeidsvoorwaarden profiteren en extra vrije dagen kunnen opnemen. In sommige cao’s zijn bijvoorbeeld seniorendagen of 'ouwelullendagen' opgenomen.
Ook opvallend: Boomers houden gemiddeld 2,3 verlofdagen over. Dat is meer dan andere generaties, die gemiddeld 1,6 tot 1,8 dag overhouden. Dat betekent niet per se dat deze oudere generatie het zuinigst omgaat met hun verlof; ze nemen jaarlijks ook de meeste dagen op.
| Generatie | Aantal verlofdagen | Verlofdagen over | Opgenomen verlof |
|---|---|---|---|
| Gen Z | 26,6 | 1,7 | 24,9 |
| Millenials | 26,7 | 1,6 | 25,1 |
| Gen X | 27,6 | 1,8 | 25,8 |
| Boomers | 29,9 | 2,3 | 27,6 |
Wees je als werkgever bewust van de verschillen tussen generaties zodat je je werknemers in hun kracht zet. Pas je verlofbeleid bijvoorbeeld aan op hun behoeften. Lees hier hoe je verschillende generaties managet.
Waarom laten werknemers verlof liggen?
Er kunnen verschillende redenen zijn om verlof niet op te nemen. Denk bijvoorbeeld aan een hoge werkdruk. Een werknemer kan dan ervaren dat het niet handig is om vrije dagen op te nemen. Dat terwijl het in zo’n geval juist extra gezond kan zijn om even af te schakelen.
Een gebrek aan bewustzijn is een andere mogelijke oorzaak. Sommige werknemers hebben helemaal niet scherp dat ze verlof overhouden aan het einde van het jaar. Zonde, want dit is juist zo belangrijk voor het welzijn van je personeel.
Ook zijn er werknemers die hun verlof bewust opsparen voor het volgende jaar. Bijvoorbeeld voor een verre reis of een sabbatical. Verlofsparen is daarnaast in sommige cao’s een optie voor werknemers om eerder te stoppen met werken.
Stimuleer je werknemers om verlof op te nemen
Openstaande vakantiedagen drukken op de balans van je onderneming. Dit wil je dus beperken. En belangrijker nog: vrije tijd is belangrijk voor de vitaliteit van je werknemer. Je doet er als werkgever dus goed aan om gedurende het jaar inzicht te bieden aan je werknemers. Denk bijvoorbeeld aan een kwartaalrapportage van het openstaand verlof.
Let goed op je werknemers en wees proactief. Geef bijvoorbeeld een seintje aan werknemers die nog veel dagen hebben staan én stimuleer ze om het verlof op te nemen. Wijs ze op het belang van vrije tijd en op het feit dat verlof kan vervallen. Respecteer vervolgens de autonomie van je werknemers. Je kunt ze niet dwingen om alle dagen op te nemen.
Lees voor meer tips:
Over het onderzoek
De analyse is gebaseerd op meer dan 1,2 miljoen geanonimiseerde loonstroken van 145.000 Nederlandse bedrijven. Het aantal verlofdagen is voor alle data gebaseerd een fulltime werkweek van 40 uur. Sectoren zoals de overheid zijn buiten beschouwing gelaten omdat hier onvoldoende representatieve gegevens van beschikbaar waren.
Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met Loket.nl, een volledig online platform voor salarisadministratie en HR-processen. Samen bieden we ondernemers in het mkb inzicht in trends zoals verlofgedrag, zodat zij hun HR-beleid kunnen verbeteren.
