Als ondernemer kan vals geld een kostenpost voor je betekenen. Daarom is een controle erg belangrijk. Hier zijn ook hulpmiddelen voor. Lees in dit artikel welke er zijn en waar je op moet letten bij het controleren van biljetten.
Wat is vals geld?
Vals geld gaat over bankbiljetten of munten die zijn nagemaakt met de intentie om het uit te geven. Het gebruik, maar ook bezit van vals geld is strafbaar. Zelfs als je niet wist dat het nep was. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je valse eurobiljetten en - munten herkent en wat je moet doen als je het in de vorm van wisselgeld of een contante betaling in handen krijgt.
Hoe herken je vals geld?
In Nederland en andere landen binnen de eurozone maken we gebruik van eurobiljetten en -munten. Deze worden uitgegeven door de Europese Centrale Bank. De ECB en De Nederlandsche Bank adviseren de ‘Voel-Kijk-Kantel-methode’ om de echtheid van een biljet te controleren:
1. Voel aan het biljet
Check de structuur van het papier: echte eurobiljetten zijn gedrukt op speciaal katoenpapier dat stevig aanvoelt en een karakteristiek knisperend geluid maakt.
Check of er voelbare inkt aanwezig is: op bepaalde delen van het biljet, zoals het waardecijfer en de hoofdafbeelding, is de inkt verhoogd en goed voelbaar.
2. Kijk tegen het licht
Zoek het watermerk: houd het biljet tegen het licht om het watermerk te zien, meestal een portret van Europa en het waardecijfer.
Zoek naar de veiligheidsdraad in het biljet: een echt biljet herken je ook aan een donkere lijn die door het biljet loopt en zichtbaar wordt als je het tegen het licht houdt.
3. Kantel het biljet
Hologram moet veranderen: bij het kantelen van het biljet verandert het hologram van afbeelding; je ziet bijvoorbeeld het euroteken of het waardecijfer verschijnen.
Zoek naar het smaragdgroene cijfer: op biljetten uit de tweede emissie (ingevoerd vanaf 2013) verandert de kleur van het waardecijfer van smaragdgroen naar diepblauw bij het kantelen.
Uitzondering: € 500 biljetten; productie en invoering is vanaf ongeveer 2016 stopgezet. Van deze biljetten is nooit een tweede emissie verschenen.
Gebruik hulpmiddelen om vals geld eruit te vissen
Probeer zoveel mogelijk gebruik te maken van hulpmiddelen: zoals een vergrootglas, een UV-lamp, een infrarooddetector of detectieapparatuur.
Vergrootglas
Met het blote oog kun je een paar dingen ontdekken in een bankbiljet, maar met een vergrootglas kun je nog meer dingen ontdekken. Op verschillende plaatsen zit namelijk een microtekst. Een goed voorbeeld daarvan is op de voorkant van het bankbiljet, rechts naast de opdruk 'EURO'. Ook de allerkleinste letters moeten scherp zijn. Is dit niet het geval dan heb je een vals biljet in handen.
Infrarooddetector
Je kunt bij speciaalzaken een infrarooddetector kopen. Dit hulpmiddel helpt ook bij vals geld detectie. Leg het biljet in de infrarooddetector en volgens De Nederlandsche Bank moeten dan de volgende dingen te zien zijn:
Kijk of aan de voorkant alleen het rechtergedeelte van de afgedrukte afbeelding te zien is, en het hologram.
Kijk of aan de achterkant van de biljetten van 5, 10 en 20 euro de glanzende band zichtbaar blijft. Bij de biljetten van 50, 100, 200 en 500 euro blijft een nummer zichtbaar.
UV-lamp
Veel mkb-ondernemingen maken nog gebruik van UV-lampen. In veel winkels wordt er alleen maar vluchtig gekeken of het papier niet blauw oplicht. Tegenwoordig is het echter ook mogelijk dat vervalsingen niet blauw oplichten. Hou daar dus rekening mee. Verder kun je met de UV-lamp ook nog andere dingen controleren.
Kijk of de vezels die in het papier zijn verwerkt licht geven in drie verschillende kleuren: rood, blauw en groen.
Kijk of aan de voorkant van het bankbiljet twee kleuren onder UV-licht veranderen: de blauwe inkt van de Europese vlag en van de handtekening worden onder het UV-licht groen. Het geel van de sterretjes in de vlag wordt oranje.
Kijk of aan de achterkant de kaart van Europa, de brug en de waarde van het bankbiljet in één kleur geel, oplichten.
Detectieapparatuur
De vorige detectieapparatuur helpt je bij het controleren van één of meer echtheidskenmerken. Maar jij als gebruiker beslist zelf of het bankbiljet wel of niet vals is, volgens jou. Je hebt ook apparatuur die met een gekleurd lampje, een geluidssignaal of op een tekstdisplay aangeeft of een eurobankbiljet als echt of vals is herkend. In dit geval beslist het apparaat of een biljet als echt of vals is te beschouwen. Check wel altijd of het hulpmiddel op de lijst van goedgekeurde apparaten van de Europese Centrale Bank staat.
Tip: Voor een visuele gids kun je ook de echtheidskenmerken-poster van de ECB raadplegen.
Wat als je toch vals geld hebt aangenomen?
Het kan iedereen overkomen: ondanks oplettendheid ontvang je als ondernemer toch een vals biljet. Wat moet je dan doen?
1. Geef het niet opnieuw uit
Het is strafbaar om een vals biljet bewust in omloop te brengen, ook als je het zelf onbewust hebt aangenomen. Geef het dus niet door aan een volgende klant.
2. Neem direct contact op met de politie
Vals geld kun je het beste naar de politie of een filiaal van je bank brengen. Daar krijg je een ontvangstbewijs. De bank stuurt het biljet naar de DNB, die het nader zal onderzoeken. Als het biljet toch echt blijkt te zijn, krijg je het terug. Maar… als het vals is, is er geen vergoeding! Je kunt dan aangifte doen bij de politie.
3. Zelf opsturen naar DNB
In plaats van naar de politie gaan, kun je het biljet ook per post opsturen naar de Nederlandsche Bank (DNB) samen met het formulier ‘Inzending verdachte eurobankbiljetten’. Dit formulier kun je aanvragen bij de Informatiedesk van DNB of downloaden via de website van DNB en invullen. Via de afdrukopdracht worden twee exemplaren uitgeprint. Eén exemplaar stuur je samen met de verdachte biljetten naar DNB. Het andere exemplaar is voor je eigen administratie. Vergeet ook niet een kopie van je ID + bankgegevens mee te zenden. Via de post mag je maximaal € 2000 aan biljetten opsturen. Heb je meer valse biljetten? Dan moet je een afspraak maken om het langs te brengen bij DNB.
Verzekeren tegen vals geld
Als ondernemer kun je de schade die je oploopt wanneer je vals geld ontvangt, verzekeren met een geldverzekering (ook wel gelddekking of kasgeldpolis genoemd). Met een geldverzekering ben je ook verzekerd tegen verlies van contact geld of elektronisch geld door diefstal, brand, overval en transport. Een inventaris/ goederenverzekering biedt optionele dekkingen (aanvullende geldverzekering of kasgelddekking) die vergelijkbaar zijn. Ook daarmee ben je onder meer verzekerd voor het aannemen van vals geld.
Verzekeringen niet verplicht, wel aan te raden
Beide verzekeringen zijn trouwens niet verplicht, al is zeker de inventaris/goederenverzekering sowieso een sterke aanrader. In sommige situaties is het indirect ook een harde voorwaarde, bijvoorbeeld door huur- of financieringscontracten.
Vergeet geen aangifte te doen
Er kunnen bepaalde voorwaarden worden gesteld voordat een verzekeraar schade door vals geld vergoedt, zoals het doen van aangifte bij de politie. De verzekering keert meestal pas uit als onomstotelijk vaststaat dat het biljet vals is.
Checklist: wat te doen als je een vals biljet herkent?
Gebruik waar mogelijk een UV-lamp of detectiepen vóór je het biljet aanneemt.
Accepteer geen biljetten waarvan je niet zeker weet of ze echt zijn. Raad de klant aan het biljet naar de politie te brengen als blijkt dat hij informatie over de herkomst van het biljet heeft.
Heeft hij die informatie niet, raad je klant dan aan het biljet bij de eigen bank in te leveren of het naar DNB te sturen.
Heb je het vermoeden dat de klant bewust de boel probeert op te lichten met vals geld?, Probeer dan de kenmerken van die klant zo goed mogelijk te onthouden (het liefst direct ergens opschrijven). Waarschuw zo snel mogelijk de plaatselijke politie.
Tref je een verdacht biljet in de kassa aan? Probeer je dan iets te herinneren over de herkomst en de aanbieder van het biljet. Doe aangifte bij de politie als je over bruikbare informatie beschikt.
