Ondernemers hebben in de eerste periode van de coronacrisis waarschijnlijk honderden miljoenen euro's te veel aan NOW-steun ontvangen. Uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) dat gepubliceerd werd in economenblad ESB, blijkt dat bijna 40% van de onderzochte bedrijven een hoger omzetverlies rapporteerde dan werkelijk het geval was. Het totale bedrag aan te veel uitgekeerde steun zou kunnen oplopen tot 740 miljoen euro.
CPB-onderzoek toont 740 miljoen euro te veel aan NOW-steun
CPB-medewerkers hebben data van bedrijven die NOW-steun ontvingen vergeleken met hun btw-aangiftes uit dezelfde periode. De NOW-regeling (Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid) stelde bedrijven in staat om loonsubsidie te krijgen als hun omzet met minimaal 20% was gedaald door de coronamaatregelen.
Het onderzoek richt zich op de eerste NOW-periode en toont aan dat bijna 40% van de bedrijven hun omzetverlies hoger opgaven bij het UWV dan wat bleek uit hun btw-gegevens. Deze 'overrapporterende' bedrijven ontvingen gemiddeld € 8.000 te veel aan subsidie.
Wanneer dit patroon wordt doorgetrokken naar alle bedrijven die NOW-steun ontvingen, zou het totale bedrag aan te veel uitgekeerde subsidie neerkomen op ongeveer € 740 miljoen.
Omzetverlies strategisch hoger gerapporteerd door bedrijven
Volgens de onderzoekers zijn er verschillende verklaringen mogelijk voor de verschillen in gerapporteerde cijfers:
Strategisch gedrag
Bedrijven kunnen bewust hun omzet hebben "gestuurd" om net boven de drempel van 20% omzetverlies uit te komen. Dit kon zowel op legale als illegale wijze gebeuren.
Administratieve verschillen
Verschillen kunnen ook ontstaan door:
Verschillende boekhoudkundige definities
Menselijke fouten bij het invullen van formulieren
Meetproblemen in de administratie
Frauduleuze handelingen
Horeca ontving het meest NOW-steun van alle sectoren
In totaal maakten 162.000 bedrijven gebruik van de NOW-regeling. De horeca en catering spanden de kroon: meer dan driekwart van de bedrijven in deze sector vroeg steun aan. Dit is logisch, aangezien deze sectoren het zwaarst werden getroffen door de lockdownmaatregelen.
NOW-regeling blijft effectieve coronamaatregel ondanks te hoge uitkeringen
De onderzoekers benadrukken dat de mogelijk te veel uitgekeerde steun niet betekent dat de maatregel niet werkte. De NOW-steun was specifiek ontworpen om bedrijven snel te helpen en massaontslag te voorkomen.
"Striktere beperkingen om misbruik te voorkomen hadden dit kunnen bemoeilijken en hadden mogelijk geleid tot grotere uitvoeringsproblemen", stellen de CPB-medewerkers.
Mogelijke gevolgen voor ondernemers met NOW-steun
Dit onderzoek komt niet uit de lucht vallen. Er was al eerder bewijs van NOW-fraude, maar niet op deze schaal. In 2023 werd een ondernemer veroordeeld door de rechter wegens misbruik van coronasteun en vorig jaar hield de Arbeidsinspectie meerdere verdachten aan. De Arbeidsinspectie geeft momenteel prioriteit aan het opsporen van fraudeurs.
Wat kun je doen?
Controleer je eigen NOW-aanvragen: Ga na of de door jou gerapporteerde omzetverliezen kloppen met je werkelijke cijfers
Bewaar alle documentatie: Houd administratie bij die je claims kan onderbouwen
Zoek juridisch advies: Bij twijfel over je aanvraag kun je contact opnemen met een juridisch adviseur
