Nu Zweden vanaf 2028 de medische diagnose ‘burn-out’ niet meer officieel erkent, is Nederland het enige land dat dit nog wél doet. Dat delen diverse media als De Volkskrant, Radio 1 en Intermediair. Vanwege nieuwe richtlijnen in de International Classification of Diseases (ICD-11) van de World Health Organization (WHO) is de burn-out geen medische conditie, maar een werkgerelateerde ziekte. Hoe zit dat? En hoe kun jij je personeel ondersteunen bij stress of een burn-out?
Van de 37 Europese landen die in een wetenschappelijk onderzoek over het gebruik van de term ‘burn-out’ zijn opgenomen, noemden alleen Zweden en Nederland het een medische term. Nu de WHO heeft aangegeven de burn-out niet als medisch te zien en dat internationaal aan te houden, stopt Zweden daar in 2028 ook mee. Daarmee blijft Nederland dus als enige over die dit niet doet.
Wat bedoelt de WHO met een burn-out?
Op haar website omschrijft het WHO een burn-out in ICD-11 als: Een syndroom dat is ontwikkeld als gevolg van chronische werkstress die niet goed gereguleerd is. Het is specifiek werkgerelateerd en gaat niet over andere problemen of zaken in je leven. Daarbij horen drie dimensies:
Weinig energie en uitputting
Toenemende mentale afstand van het werk, negatieve of cynische gevoelens over het werk
Minder efficiënt werken
In het artikel van Intermediair deelt psychiater en stressprofessor Christiaan Vinkers: ‘In andere landen wordt een burn-out meer als maatschappelijk fenomeen gezien. Opvallend is dat je met de diagnose burn-out niet terechtkunt in de GGZ, omdat het niet in de DSM-5 (het classificatiehandboek van psychiaters, red.) staat. Maar zelfs als burn-out in de DSM-5 zou staan, zou het een lastig concept zijn.’
Hoeveel mensen in Nederland ervaren burn-outklachten?
Uit het rapport Arbobalans dat door TNO, CBS, RIVM en het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten een keer per vier jaar wordt opgesteld, blijkt dat burn-outklachten in Nederland zijn toegenomen. Van 13% in 2015 naar 19% in 2023. Er was in 2020 een daling, maar in de jaren erna zijn de klachten weer gestegen. In het algemeen zijn er minder burn-outklachten bij zzp’ers. Toch zijn de klachten in deze groep gestegen van 7% in 2015 naar 11% in 2024.
De Arbobalans 2024 gaat over de ontwikkelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en gezondheid van de beroepsbevolking in Nederland. Ook het arbobeleid in bedrijven is meegenomen. De cijfers zijn van 2023 en 2024, toen werkten 9,7 miljoen mensen. 8,2 miljoen in loondienst en 1,6 miljoen als zelfstandige.
Wanneer iemand uitvalt door overspannenheid, burn-out of psychische klachten, duurt het verzuim gemiddeld 63 dagen. In driekwart van de gevallen is de oorzaak deels of hoofdzakelijk het werk. Deze klachten zijn na griep, verkoudheid of andere virusinfectie (55,2%), de meest genoemde verzuimvorm (7,9%).
Wat kun je als werkgever doen bij een burn-out bij werknemers?
Oké, je weet nu het een en ander over de achtergrond van een burn-out, hoe vaak het voorkomt én hoelang het gemiddeld genomen duurt. Hoe kun jij je werknemer nou helpen en het liefst natuurlijk voorkomen dat een werknemer uitvalt? Een aantal tips op een rij, vanuit het Arboportaal:
Zet werkdruk op de agenda. Bespreek het met de Ondernemingsraad en ga geregeld met je werknemers om tafel
Vul de zelfinspectietool van de arbeidsinspectie in om te kijken wat jij kunt doen op de werkvloer tegen werkstress en om een veilig werkklimaat te creëren
Overleg met andere werkgevers hoe zij dit aanpakken, deel je tips en momenten van verbetering
Evalueer met je werknemers of het werkt wat je doet
Het Arboportaal heeft handige ‘tipkaarten’ die je kunt downloaden, waarop praktische informatie staat over werkstress en burn-outklachten
Wil je meer lezen over dit onderwerp? Lees meer over verzuim en over uitval vanwege stress.
