Het belang van werkkapitaal voor je bedrijf: berekeningen en strategieën
Versterk je bedrijf met goed werkkapitaalbeheer
Werkkapitaal vormt het kloppende hart van je bedrijf. Een gezond werkkapitaal is cruciaal om aan je dagelijkse financiële verplichtingen te voldoen. In dit artikel lees je over het belang van dit belangrijke financiële instrument, hoe je het eenvoudig berekent en zo nodig optimaliseert.
Wat is werkkapitaal?
Werkkapitaal verwijst naar het verschil tussen je vlottende activa (zoals kasgelden, debiteuren, voorraden) en je vlottende passiva (crediteuren, zoals kortlopende leningen) van je bedrijf. Het vertegenwoordigt het bedrag aan liquide middelen dat beschikbaar is om je dagelijkse financiële activiteiten te bekostigen.
Het belang van werkkapitaal
Een gezond werkkapitaal is essentieel voor het soepel laten verlopen van je bedrijfsactiviteiten. Het stelt je in staat om te voldoen aan je operationele verplichtingen, zoals het betalen van salarissen en leveranciers, het financieren van voorraden en het opvangen van seizoensgebonden schommelingen in de vraag naar je producten of diensten. Heb je te weinig werkkapitaal? Dan kan dit een signaal zijn dat je bedrijf liquiditeitsproblemen heeft.
Anderzijds kan een te groot werkkapitaal belemmerend werken. Een overschot aan liquide middelen kun je waarschijnlijk beter inzetten door te investeren en groeikansen te benutten.
Hoe bereken je werkkapitaal?
Werkkapitaal berekenen is niet ingewikkeld, zolang je over de juiste financiële gegevens beschikt. Deze gegevens vind je op je balans.
Er zijn verschillende manieren om het werkkapitaal te berekenen. Een veelgebruikte werkkapitaal-formule is:
(Netto) Werkkapitaal = Vlottende activa − Vlottende passiva
Netto werkkapitaal (ook wel geïnduceerd werkkapitaal) verschilt van bruto werkkapitaal; dat staat gelijk aan je totale vlottende activa.
Vlottende activa
Vlottende activa (ook wel kortlopende activa) is een optelsom van je liquide middelen (bank en kas), openstaande facturen (debiteuren) en de waarde van je voorraden (inkoopprijs). Het omvat alle bezittingen die slechts een korte tijd in je bedrijf aanwezig zijn. Alle vlottende activa bij elkaar optelt vertegenwoordigt je ‘bruto werkkapitaal’.
Tip: duurt het lang voordat je debiteuren betalen? Gebruik dan het meetinstrument Days Sales Outstanding en krijg meer zicht op het gemiddelde aantal dagen die voorbij gaan voordat klanten je facturen betalen.
Vlottende passiva
Onder vlottende passiva vallen alle kortlopende schulden van je onderneming. Daarbij gaat het om vreemd vermogen met een aflossingstijd van maximaal één jaar, bijvoorbeeld je kortlopende schulden en andere crediteuren (denk aan openstaande facturen bij je leveranciers).
Netto werkkapitaal berekenen:
Stel je bedrijf heeft € 200.000 aan vlottende activa, waaronder € 80.000 aan kas- en bankgelden, € 60.000 aan debiteuren en € 60.000 aan voorraden.
Daartegenover staat €120.000 aan vlottende passiva, waaronder € 60.000 aan crediteuren en € 60.000 aan kortlopende leningen.
Je netto werkkapitaal-formule ziet er dan als volgt uit:
Werkkapitaal = Vlottende activa − Vlottende passiva
Werkkapitaal = (€80.000 + € 60.000 + € 60.000) − (€ 60.000 + € 60.000) = € 80.000
Werkkapitaalratio berekenen
Een andere beproefde methode is de werkkapitaalratio berekenen. Er bestaan 2 soorten werkkapitaalratio’s:
Current ratio
Quick ratio
Current ratio
Deel je vlottende activa door je vlottende passiva. Dus:
Current ratio = vlottende activa / vlottende passiva
Rolt er een getal uit dat hoger is dan 1? Dan heb je een positief werkkapitaal. Bij een getal lager dan 1 heb je een negatief werkkapitaal.
Quick ratio
Quick ratio is vergelijkbaar, maar bij de vlottende activa laat je de inkoopwaarde van je voorraden achterwege. Bedrijven passen de quick ratio toe als voorraden niet op korte termijn omgezet kunnen worden naar financiële middelen.
Hoewel een optimale current- of quick ratio verschilt per bedrijf, zit je meestal goed als de uitkomst van de formule tussen de 1 en 2 ligt.
Meer weten over werkkapitaalratio berekenen?
Benieuwd hoe je de werkkapitaalratio toepast en correct interpreteert? Lees dan het artikel over werkkapitaalratio op de website van Allianz Trade.
Wat zegt de uitkomst van de werkkapitaal-formule?
Uit de eerdere voorbeeldberekening blijkt dat je € 80.000 aan werkkapitaal hebt. Maar wat zegt dat nu eigenlijk en hoe beoordeel je het?
Een ‘gezond’ werkkapitaal varieert sterk per branche, bedrijfsmodel en een heleboel andere factoren. Maar over het algemeen wordt een positief werkkapitaal gezien als teken van financiële stabiliteit en operationele kracht. Een positief werkkapitaal betekent dat het totaal aan vlottende activa groter is dan het totaal aan vlottende passiva. Kortom, er is werkkapitaal voorhanden om aan je kortlopende betalingsverplichtingen te voldoen.
Met een positief saldo ben je in staat om:
Je operationele kosten te dekken zonder afhankelijk te zijn van externe financiering
Flexibel te reageren op veranderingen in marktomstandigheden.
Het vertrouwen van je crediteuren en andere belanghebbenden te behouden. Je bent namelijk in staat je openstaande rekeningen (op tijd) te betalen.
Meer werkkapitaal betekent niet automatisch een gezonder bedrijf
Kanttekening op het bovenstaande verhaal is dat hoewel een positief werkkapitaal aan te raden is, je het ook niet moet overdrijven. Een groter werkkapitaal betekent namelijk ook dat je een flink deel van je financiële middelen aanwendt voor het runnen van je onderneming. Ook kan dit een teken zijn dat er te veel geld vastzit in openstaande debiteuren en voorraden. Daardoor is er minder geld beschikbaar voor andere belangrijke bedrijfsactiviteiten, zoals groeikansen benutten, schuldvermindering (langlopende schulden), acquisities, modernisering, et cetera.
Lager werkkapitaal aantrekkelijker voor investeerders
Een ander voordeel van een lager werkkapitaal is dat je bedrijf aantrekkelijker kan zijn voor investeerders; die beoordelen dit vaak als een teken van een gezonde financiële positie en goed financieel beheer.
Tip: als vuistregel kun je genoeg werkkapitaal aanhouden om minimaal drie tot zes maanden je operationele kosten te dekken. Daarmee heb je een buffer om onvoorziene omstandigheden en schommelingen in cashflow op te vangen.
Werkkapitaal optimaliseren
Wil je beschikken over een optimaal werkkapitaal? Dan kun je de volgende strategieën toepassen:
Voorraadbeheer: Minimaliseer overtollige voorraad en optimaliseer het voorraadbeheerproces om de voorraadomloopsnelheid te verhogen.
Crediteurenbeheer: Verleng de betalingstermijnen voor je crediteuren indien mogelijk, maar vermijd late betalingen om boetes te voorkomen.
Debiteurenbeheer: Versnel de inning van openstaande facturen door proactief debiteurenbeheer en het bieden van kortere betalingstermijnen. Probeer ook de schade van oninbare facturen te beperken en werk met de voorziening ‘dubieuze debiteuren’.
Kredietverzekering afsluiten: Kies voor zekerheid van betaling en sluit een kredietverzekering af, bijvoorbeeld bij kredietverzekeraar Allianz Trade. Als bijkomend voordeel zal een financier eerder geneigd zijn een lening te verstrekken. Een kredietverzekering wordt namelijk als extra zekerheid beschouwd.
Controleer je uitgaven: Neem je zakelijke uitgaven eens onder de loep en zoek naar mogelijkheden om te besparen. Heb je al die nieuwe spullen voor je inventaris wel echt nodig?
Investeer in automatisering: Boost je bedrijfsprocessen door te investeren in geautomatiseerde systemen. Daarmee ben je in staat orders sneller te verwerken, je voorraadbeheer te verbeteren en je facturatieprocessen te stroomlijnen. Stuk voor stuk optimalisaties die kunnen zorgen voor meer werkkapitaal.
Cashflowforecast toepassen: Met een cashflowforecast doe je een voorspelling over wat je verwacht aan inkomsten en uitgaven. Verwacht je dat belangrijke betalingen pas laat binnenkomen? Dan kun je alvast terugvallen op een strakker debiteurenbeheer.
Werkkapitaalfinanciering: Heb je weinig werkkapitaal tot je beschikking en heb je op korte termijn geld nodig om je rekeningen te betalen of salarissen over te maken? Dan kun je ook een beroep doen op werkkapitaalfinanciering, bijvoorbeeld in de vorm van rekening courant-krediet.
Strakker voorraadbeheer: Probeer je voorraden beter af te stemmen op de behoefte van de markt. Voor optimaal voorraadbeheer bestaan allerlei slimme oplossingen, zoals just-in-time inventarisatiepraktijken. Daarmee voorkom je dat er veel werkkapitaal vastzit in overtollige voorraden.
Verbeter efficiëntie en productiviteit: Onderzoek of je procesverbeteringen en kostenbesparende maatregelen kunt doorvoeren waarmee je de operationele efficiëntie verhoogt. Hiermee kan je de cashconversiecyclus verkorten en de behoefte aan werkkapitaal verminderen.
Financieringsbronnen diversifiëren: Overweeg alternatieve financieringsbronnen, zoals factoring of leasing. Daarmee verminder je ook de behoefte aan werkkapitaal zonder je operationele flexibiliteit in gevaar te brengen.
Te veel werkkapitaal levert niets op
Blijkt nu dat je beschikt over te veel werkkapitaal? Dat is eigenlijk zonde, want een overschot aan werkkapitaal betekent dat je je financiële middelen niet optimaal benut. Geld dat vastzit in debiteuren of voorraden had je ook elders kunnen investeren om een hoger rendement te behalen. Bijvoorbeeld in groei, nieuwe projecten of beleggingen.
Gezond werkkapitaal is een kwestie van evenwicht
Kortom, zowel het verhogen als het verlagen van werkkapitaal biedt verschillende voordelen voor je bedrijf, afhankelijk van de markt waarin je actief bent. Het is daarom belangrijk een gezond evenwicht te vinden tussen het verminderen van werkkapitaal en het handhaven van voldoende liquiditeit om aan je operationele behoeften te voldoen. Je wilt immer niet aan het einde van de maand te weinig geld op je zakelijke rekening(en) hebben waardoor je geen salarissen kunt uitbetalen.
