Mag je personeel verplichten mee te verhuizen?

Ik kreeg laatst een telefoontje van de heer Jansen. Hij heeft een bedrijf met vestigingen in Amsterdam en Utrecht maar wil de vestiging in Utrecht sluiten. Mevrouw Pieterse, het enige personeelslid in Utrecht, moet dan gaan werken in Amsterdam en dus elke dag reizen. Mag dat zomaar?

Addertje

Ook ik ben aanvankelijk pessimistisch. Toch blijkt na enig onderzoek dat Jansen wel degelijk Pieterse kan verplichten om in Amsterdam te gaan werken. Maar de lezer raadt het al… er zit een addertje onder het gras.

Open norm

In de wet is geen bepaling opgenomen over het verplaatsen van ondernemingen. Van belang is wel het artikel waarin staat dat werkgever en werknemer verplicht zijn om zich als een goed werkgever en een goed werknemer te gedragen. Dit is een open norm die door de jurisprudentie is ingevuld.

Bij het verplaatsen van de onderneming gaat het om een wijziging van de arbeidsovereenkomst. De werknemer is verplicht om in te gaan op een redelijk voorstel van de werkgever tot zo’n wijziging van het contract in verband met bijzondere omstandigheden. Deze regel komt uit het Taxi Hofman-arrest van de Hoge Raad. Dit arrest is met name van belang in de gevallen waarin geen wijzigingsbeding is overeengekomen, dat is een aparte bepaling in het contract die ziet op dit soort situaties.

Wat is een redelijk voorstel?

De vraag is dus: is het voorstel om de onderneming te verplaatsen redelijk, gelet op de belangen van zowel werkgever als werknemer? Ter beoordeling van deze vraag zijn drie stappen te onderscheiden.

1. Is er sprake van gewijzigde omstandigheden die nopen tot een wijziging van de arbeidsovereenkomst?

2. Is het gedane voorstel tot wijziging van de overeenkomst in het licht van alle omstandigheden van het geval redelijk?

3. Kan aanvaarding van het voorstel in redelijkheid van de werknemer worden gevergd?

Reistijd en vergoeding

De heer Jansen zal om te beginnen moeten aantonen dat door een wijziging van omstandigheden de verhuizing van het bedrijf vanuit Utrecht naar Amsterdam noodzakelijk is. Indien er sprake is van een aanzienlijke toename van de reisafstand en een stijging van de reiskosten, mag van een goed werkgever worden verwacht dat hij de werknemer hierin compenseert en dus een vergoeding betaalt. Alternatief is om de reistijd te beschouwen als deel van de werktijd door bijvoorbeeld af te spreken dat Pieterse het eerste half jaar na de verplaatsing een uur per dag in de tijd van de baas in de trein of bus mag zitten.

Dus de telefoon gepakt en gebeld met de heer Jansen om dit aan hem uit te leggen. Belangrijk is dat hij een regeling treft om de nadelige gevolgen van de verplaatsing voor Pieterse in ieder geval gedurende enige tijd te verzachten. Kortom: als hij dit addertje maar goed in de gaten houdt, dan kan hij zijn plan door laten gaan.

Is jouw mobiliteit klaar voor de toekomst? 

De komende jaren verandert er veel op het gebied van mobiliteit. Weet jij wat dit voor jouw bedrijf betekent? En ben jij goed voorbereid? Test het nu en ontvang tips voor een optimale mobiliteit.