Als werkgever ben je verplicht om te zorgen dat je werknemers gezond en veilig kunnen werken. De overheid heeft richtlijnen opgesteld waar werknemers en werkgevers zich aan moeten houden. In dit artikel lees je wat de Arbowet is en hoe je die toepast in jouw organisatie.
Wat is de Arbowet?
De Arbowet is een kaderwet. Dat betekent dat er geen concrete regels in staan, maar algemene bepalingen over arbobeleid. De Arbowet geeft aan wat je moet regelen, maar niet hoe je dat moet doen. Met andere woorden: je bepaalt zelf hoe je de richtlijnen in je arbobeleid toepast.
Je bent daar niet helemaal vrij in. Harde regels over concrete risico’s vind je namelijk wel in het Arbobesluit en de Arboregeling.
Arbowet, Arbobesluit en Arboregeling
Hoe zit dat? De wetgeving omtrent arbeidsomstandigheden is ingedeeld in drie niveaus:
De Arbowet: algemene principes over gezondheid en veiligheid
Het Arbobesluit: bevat nadere bepalingen rondom de Arbowetverplichtingen
De Arboregeling: een uitwerking van bepaalde onderdelen van het Arbobesluit uit.
Voor wie geldt de Arbowet?
De regels in de Arbowet gelden voor alle plekken waar arbeid wordt uitgevoerd. Niet alleen commerciële bedrijven maar ook verenigingen en stichtingen moeten zich eraan houden. Bovendien geldt de Arbowet voor alle type arbeidscontracten: voltijd, deeltijd, flexwerk, uitzendwerk, nulurencontracten, stagiaires, noem maar op.
Hoe stel ik een arbobeleid op volgens de Arbowet?
In de Arbowet staan voorschriften die je helpen om je werknemers gezond en veilig te laten werken. Aan de hand van de voorschriften in de Arbowet ben je verplicht een goed arbobeleid op te stellen. Je stelt het arbobeleid op in samenwerking met de vertegenwoordiging van je werknemers (ondernemingsraad, personeelsvereniging, vakbonden).
Een goed arbobeleid bevat in ieder geval de volgende onderdelen:
Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
Ziekteverzuimbeleid
Bedrijfshulpverlening (BHV)
Preventiemedewerker
Periodiek arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO)
1. Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
In een RI&E leg je vast welke risico’s de werkzaamheden met zich meebrengen voor je werknemers. Ook moet je een plan van aanpak ontwikkelen, mocht een van de risico’s tot schadelijke gevolgen voor een werknemer leiden.
Het plan van aanpak is een draaiboek dat beschrijft hoe er gehandeld moet worden bij een calamiteit. Een RI&E is verplicht voor elke onderneming. Een inspecteur van de Arbeidsinspectie zal controleren of het aanwezig is. Hulp nodig bij het opstellen van een RI&E? Partijen zoals onze kennispartner ZekerArbo kunnen je helpen.
2. Ziekteverzuimbeleid
Je bent verplicht een bedrijfsarts in te schakelen voor de begeleiding van zieke werknemers. Hiervoor kun je ook een contract afsluiten met de arbodienst.
In plaats daarvan kun je ook kiezen voor een maatwerkregeling. Dat betekent dat je zelf bepaalt hoe en met welke deskundige je de preventie en begeleiding van ziekteverzuim behandelt. Voorwaarde is wel dat je personeelsvertegenwoordiging of ondernemingsraad hiermee instemt.
3. Bedrijfshulpverlening (bhv)
Eerste hulpverlening wordt verzorgd door bedrijfshulpverleners, ook wel bekend als bhv’ers. Je bent verplicht één of meer bhv’ers (eventueel jezelf) aan te wijzen. Hoewel er geen specifieke opleidingseisen zijn, moeten bhv’ers over een opleiding, uitrusting en capaciteit beschikken om de bhv-taken goed uit te voeren.
Je bhv'ers moeten voldoende voorbereid zijn om:
EHBO te verlenen
Brand te bestrijden
Het pand veilig te evacueren
De gevolgen van ongevallen te beperken
4. Preventiemedewerker
Je moet ook ten minste één preventiemedewerker aanwijzen. Die helpt mee bij het opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie. Ook geeft een preventiemedewerker advies over een goed arbobeleid aan de ondernemingsraad of andere vorm van personeelsvertegenwoordiging. In kleine bedrijven (maximaal 25 werknemers) mag je ook jezelf als preventiemedewerker aanwijzen.
5. Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)
Een werknemer mag altijd een verzoek indienen voor een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek. De bedrijfsarts kijkt dan of je werknemer gezondheidsproblemen heeft door het werk.
Wanneer je de vijf onderdelen hebt verwerkt in je arbobeleid, kun je als extra stap nog de checklist bedrijfsveiligheid doorlopen.
Wat moeten werknemers doen volgens de Arbowet?
Hoewel je als werkgever eindverantwoordelijk bent voor de veiligheid in je bedrijf, hebben ook je werknemers verplichtingen. Zo mag je verwachten dat je medewerkers goed letten op hun eigen veiligheid en gezondheid door bijvoorbeeld bedrijfsmiddelen en beschermingsmiddelen op de juiste manier te gebruiken.
