Hoe werkt de Wet Arbeid en Zorg?

Als werkgever ben je verplicht je medewerkers vrij te geven wanneer ze zwanger zijn of iemand moeten verzorgen. Deze zorgverloven zijn geregeld in de Wet Arbeid en Zorg (WAZO). Wat moet je weten over de WAZO?

WAZO

Wanneer je personeel aan de voorwaarden voldoet, ben je wettelijk verplicht zorgverlof te verlenen. De soorten verlof die onder de WAZO vallen, hebben we hieronder op een rijtje gezet. Let op, in cao's kunnen andere regels over verlof staan. Als dat zo is, dan geldt de cao in plaats van de WAZO.

Buitengewoon verlof

Werknemers mogen ook vrij vragen voor gebeurtenissen die niet zijn opgenomen in de WAZO, bijvoorbeeld wanneer een familielid trouwt of komt te overlijden. Dit heet bijzonder of buitengewoon verlof. Het buitengewoon verlof is geregeld in de CAO en is per arbeidsovereenkomst verschillend. Lees meer over buitengewoon verlof in dit artikel.

Whitepaper: Arbeidscontracten

Download

GRATIS

Overzicht

De volgende verlofregelingen vallen onder de WAZO. Check voor de zekerheid altijd je cao om er zeker van te zijn dat er voor jou geen afwijkende regels gelden.

Adoptie/Pleegkind

Als werknemers een kind adopteren of een pleegkind opnemen, dan hebben ze recht op verlof en een uitkering tijdens dit verlof. Sinds 1 januari 2019 duurt dit verlof maximaal 6 weken, in plaats van 4 weken. Voorwaarde voor het adoptieverlof is dat de rechtbank de adoptie heeft uitgesproken. Voorwaarde voor pleegzorgverlof is dat het kind op het adres van zijn/haar pleegouder staat ingeschreven. 

Lees hier meer over adoptieverlof.

Calamiteitenverlof

Voor spoedeisende, onvoorziene of bijzondere persoonlijke omstandigheden hebben werknemers recht op calamiteitenverlof of kort verzuimverlof. Dit verlof kan per situatie anders zijn. Van een paar uur tot een paar dagen. Tijdens dit verlof betaal jij als werkgever je werknemer door. Lees hier meer over calamiteitenverlof.

Kortdurend zorgverlof

Als een werknemer zijn zieke kind, partner of ouder zorg moet geven of moet ondersteunen, dan heeft hij recht op zorgverlof. Lees hier meer over kortdurend zorgverlof.

Geboorteverlof/Kraamverlof/Partnerverlof

Sinds 1 januari 2019 krijgen partners eenmaal het aantal werkuren per week aan geboorteverlof. Werkt de partner bijvoorbeeld 5 dagen 8 uur per dag? Dan krijgt hij of zij 40 uur verlof: 5 x 8 werkuren. Als werkgever moet je het loon tijdens dit verlof volledig doorbetalen. De werknemer kan zelf kiezen wanneer hij of zij deze verlofdagen opneemt, maar in elk geval binnen 4 weken na de geboorte.

Sinds 1 juli 2020 is dit verlof uitgebreid met 5 weken aanvullend geboorteverlof. Hierbij geldt ook het aantal werkuren per week. Hiervoor moet de werknemer eerst het gewone geboorteverlof hebben opgenomen. Deze 5 weken mogen worden opgenomen binnen 6 maanden na de geboorte. Voor dit geboorteverlof kun je een uitkering bij het UWV aanvragen, voor maximaal 70% van het dagloon. Leuk feitje, deze wet heet de WIEG (Wet invoering extra geboorteverlof).

Langdurend zorgverlof

Langdurend zorgverlof is verlof dat werknemers kunnen opnemen voor de tijdelijke verzorging van een partner, ouder of (pleeg)kind (zowel thuiswonend als zelfstandig wonend) die levensbedreigend ziek is. Langdurend zorgverlof duurt maximaal zes maal het aantal uren dat een werknemer per week werkt. Je mag als werkgever het zorgverlof alleen weigeren als het bedrijf door afwezigheid van het personeelslid in grote problemen komt.

Levensloopregeling

De levensloopregeling is bedoeld om een periode van onbetaald verlof te financieren, zoals bijvoorbeeld langdurend zorgverlof, een sabbatical, ouderschapsverlof of educatief verlof. Zelfs één dag verlof gedurende een periode is mogelijk. Werknemers kunnen de regeling ook gebruiken om eerder met pensioen te gaan. Het verlof kan alleen opgenomen worden als je als werkgever toestemming verleent. Lees hier meer over de levensloopregeling.

Ouderschapsverlof

Ouderschapsverlof is verlof waarmee werknemers voor een wat langere periode meer tijd aan de zorg voor hun kind(eren) kunt besteden. De duur van ouderschapsverlof is afhankelijk van het aantal uren dat de medewerker werkt. De regel is: de arbeidsduur per week, gerekend over 26 weken.

Op dit moment krijgen werknemers in Nederland hun ouderschapsverlofuren niet uitbetaald. Dit gaat veranderen door een nieuwe Europese richtlijn die voorziet in 2 maanden betaald ouderschapsverlof. Lees hier meer over ouderschapsverlof.

Zwangerschapsverlof

Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof is een verlofperiode tijdens de laatste weken van de zwangerschap en na de bevalling. Tijdens dit verlof verstrekt het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) de zwangerschaps- en bevallingsuitkering. Iedere zwangere werkneemster heeft recht op dit verlof en bijbehorende uitkering. Lees hier meer over zwangerschapsverlof.

Verwantschapsgraad

Bij meerdere soorten verlof wordt er over verschillende graads familieleden gesproken. Maar wat is nu een eerste graads familielid? De graad van bloedverwantschap tussen personen wordt gevonden door het aantal geboortes te tellen dat tussen hen in ligt. Ouder - kind is dus eerste graad en grootouder - kleinkind, tweede graad.

De graad van bloedverwantschap in de 'zijlinie' is iets anders. Die kun je vinden door het aantal personen te tellen met weglating van de gemeenschappelijke stamvader. Dus broer en zus is een tweede graads verwantschap, oom/tante een derde graads en neef/nicht een vierde graads.