Sinds 1 januari 2020 is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) van kracht. WAB stimuleert werkgevers om werknemers sneller een vaste arbeidsovereenkomst aan te bieden. Door kosten voor flexibele contracten te verhogen en regels aan te scherpen wil de overheid meer balans op de arbeidsmarkt creëren.
Wat is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB)?
Voordat de Wet Arbeidsmarkt in Balans in 2020 werd ingevoerd, hadden flexibele werknemers vaak minder rechten en slechtere arbeidsvoorwaarden dan vaste werknemers. De regering wil de kloof tussen flexibele werknemers en werknemers die een vast contract hebben, verkleinen door middel van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB).
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen onder de Wet Arbeidsmarkt in Balans?
Belangrijkste wijzigingen in het kader van WAB:
1. Oproepkrachten en min-max-contracten
Oproepkrachten krijgen meer zekerheid over werk en inkomen. Je moet deze werknemers namelijk minimaal vier dagen van tevoren oproepen. Zeg je minder dan vier dagen van tevoren af? Dan moet je het afgesproken aantal uren toch uitbetalen. Verder moet je na twaalf maanden een aanbod doen voor een arbeidscontract met een vast aantal uren, gebaseerd op het gemiddelde van het afgelopen jaar.
Let op: De referentiedagen/-uren en het verzoekrecht op voorspelbare arbeid (augustus 2022) zijn aanvullingen op deze regeling, maar komen voort uit EU-regelgeving, niet uit de WAB zelf.
2. Payrolling en pensioen
Medewerkers via payrolling krijgen een betere rechtspositie en arbeidsvoorwaarden. Zo hebben ze sinds 2020 recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als iemand in vaste dienst. Vanaf 2021 heeft deze groep ook recht op een goede pensioenregeling.
3. Ketenregeling
Tot 31 december 2019 was het nog mogelijk om drie tijdelijke contracten in maximaal twee jaar aan te gaan, maar dit is veranderd. Door de Wet Arbeidsmarkt in Balans mag je tegenwoordig maximaal drie tijdelijke contracten binnen drie jaar aangaan met een werknemer. Daarna ontstaat automatisch een vast dienstverband.
4. Transitievergoeding
Vanaf 1 januari 2020 heeft je medewerker vanaf de allereerste werkdag recht op een transitievergoeding bij ontslag. Ook is het berekenen van de transitievergoeding veranderd.
Deze vergoeding komt nu standaard neer op vergoeding van een derde maandsalaris per gewerkt jaar. De maximale vergoeding is € 98.000 euro (2025) of maximaal één jaarsalaris als de werknemer meer verdient. Een betalingsregeling treffen is een optie.
5. Cumulatiegrond voor ontslag
Dat je een werknemer niet zomaar mag ontslaan, is wettelijk goed geregeld. Als werkgever moet je je namelijk houden aan de regels uit het ontslagrecht. Toch heb je vanaf 2020 in bepaalde situaties meer mogelijkheden. Zo kun je via de kantonrechter iemand ontslaan wanneer omstandigheden uit meerdere ontslaggronden daar voldoende aanleiding voor geven. Dit wordt cumulatiegrond genoemd.
WW-premiedifferentiatie: geen wijziging in de WAB, wel een gevolg ervan
Hoewel WW-premiedifferentiatie niet officieel onderdeel is van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB), is het systeem van lage en hoge WW-premies ingevoerd als uitwerking van WAB-doelstellingen. De WAB heeft dus wel directe invloed op de tariefgroep waarin je werknemer valt.
Wat is de WW-premiedifferentiatie?
Sinds 2020 betaal je als werkgever een lagere WW-premie voor werknemers met een vast contract, en een hogere premie voor tijdelijke of flexibele contracten. In 2025 zijn de tarieven als volgt:
Lage premie: 2,74%
Hoge premie: 7,74%
Deze tariefdifferentiatie is bedoeld om vaste contracten financieel aantrekkelijker te maken en het gebruik van flexibele arbeid te ontmoedigen; precies de kern van de WAB.
Wanneer betaal je welk tarief?
De hoogte van de premie hangt af van de contractvorm. Je betaalt de lage premie als:
Je werknemer een schriftelijk vast contract voor onbepaalde tijd heeft;
Het geen oproepcontract betreft.
In alle andere gevallen (tijdelijke contracten, oproepcontracten, of geen schriftelijk bewijs) betaal je de hoge premie.
Let op de 30%-herzieningsregel (2025)
Een werknemer met een contract van ≤ 30 uur per week die structureel meer dan 30% overwerkt, kan alsnog in de hoge premiegroep vallen. Deze zogeheten 30%-herzieningssituatie is verruimd per 1 januari 2025: de regeling geldt dan alleen nog voor werknemers met contracten van 30 uur of minder. Dit biedt meer ruimte voor overwerk bij grotere dienstverbanden, zonder dat je automatisch wordt belast met de hoge premie.
WAB vraagt om slim personeelsbeleid
De Wet Arbeidsmarkt in Balans vraagt om bewuste keuzes in je personeelsbeleid. Tijdelijke contracten zijn duurder en minder flexibel geworden. Vaste contracten zijn financieel aantrekkelijker, maar vragen om meer betrokkenheid en zekerheid. Zorg dat je arbeidscontracten en HR-processen actueel en juridisch goed zijn afgestemd op de WAB.
Lees alles over belangrijke wetten en regels voor ondernemers.
