Hoe maak ik een ondernemingsplan?

Vaste onderdelen ondernemingsplan

Elke business is anders, dus elk businessplan is anders. Maar bepaalde onderdelen moeten er altijd in een ondernemingsplan worden opgenomen. Deze vaste onderdelen vind je in de opsomming hieronder. Voor verdere uitwerking van die onderdelen ga je naar de checklist ondernemingsplan. Als laatste voeg je de bijlagen bij. Het businessplan moet enkel de hoofdlijnen van de opzet van je bedrijf behandelen. Details dienen in bijlagen te worden opgenomen.

Introduceer jouw bedrijf

De introductie is de eerste kennismaking met jouw bedrijf voor mogelijke investeerders en banken. De eerste indruk moet goed zijn. Als dit onderdeel niet voldoende overtuigend is, is de kans groot dat de rest van het ondernemingsplan ook niet gelezen wordt door potentiële financiers. Tip: schrijf dit onderdeel van het ondernemingsplan als laatste, wanneer je alle andere onderdelen goed hebt uitgewerkt. Probeer deze informatie beknopt en op één A4'tje te houden, zonder dat dit ten koste gaat van de inhoud.

De inhoudsopgave van je ondernemingsplan

Zorg dat je een duidelijke inhoudsopgave maakt zodat de lezer gemakkelijk onderwerpen kan opzoeken in het document. Wees niet te gedetailleerd, dan gaat het overzicht weer verloren.

Stel jezelf en jouw onderneming voor

De lezers van je ondernemersplan moeten weten met wat voor onderneming ze te maken hebben. Het is dus van belang om je onderneming kort voor te stellen. Hier vertel je ook iets over jezelf als ondernemer. Welke vaardigheden heb je opgedaan die hier van pas gaan komen? Geef hier ook een beschrijving van je relevante netwerk.

Ondernemingsdoelstellingen

Vertel hier je brede, algemene doelstellingen en je missie. Wat wil je graag bereiken met je onderneming? Wees hierin ambitieus, maar ook realistisch. Je doelen moeten gebaseerd zijn op marktstudies en op de plaats die je in de markt wil innemen. Formuleer je doelstellingen volgens de SMART methode:

• Specifiek

• Meetbaar

• Acceptabel

• Realistisch

• Tijdgebonden

Door je doelstellingen zo te formuleren is de kans groter dat je ze in de praktijk ook realiseert.

Beschrijf je idee, het nieuwe product of dienst

Beschrijf je nieuwe product of nieuwe dienst helder en beknopt. Zorg ervoor dat je beschrijving begrijpelijk is voor iedereen, dus ook voor mensen zonder voorkennis. Als het product in het buitenland al op de markt gebracht is, kan het verstandig zijn hierover referenties op te nemen in de bijlage. Let bij dit onderdeel ook op de ontwikkeling, lancering en commercialisering.

Marktanalyse en marketing ondernemingsplan

Beschrijf hier de bedrijfstak van je onderneming, je doelmarkten, concurrentiepositie, toekomstige klanten en je marketingstrategie. Ga je bijvoorbeeld aan de slag met een eigen website?

Onderzoek en ontwikkeling

Ga in op onderzoek en ontwikkeling binnen je bedrijf. Leg vervolgens uit hoe het staat met de kennis binnen het bedrijf en behandel de technische haalbaarheid van het plan. Maak een grafisch overzicht van het productieproces en behandel hier elke fase van.

Heb je personeel nodig?

Geef een beschrijving van je personeel en wat je nodig hebt om je idee voor een bedrijf ten uitvoer te brengen. Een goed geschreven ondernemingsplan is de eerste stap richting het succes van een bedrijf, maar vrijwel net zo belangrijk zijn de mensen die het uitvoeren. Stel een organogram op waarin een taakverdeling van de verschillende afdelingen en de verantwoordelijke medewerkers worden genoemd. Je kunt van deze mensen ook een C.V. in de bijlage voegen.

Financieel plan

In het financiële plan vertaal je alle bovenstaande punten in euro’s. Meestal voor een periode van drie jaar. Deze planning geeft potentiële kapitaalverschaffers inzicht in het verdere verloop van jouw bedrijf. Je hebt in elk geval vijf soorten begrotingen nodig in je financiële plan:

• Liquiditeitsbegroting

• Investeringsbegroting

• Exploitatiebegroting

• Financieringsbegroting

• Privé-uitgaven begroting

Ondernemingsplan klaar? Maak het waar

Financiers besluiten op basis van je ondernemingsplan of ze je een lening willen verschaffen of niet. Steek er dus voldoende tijd in en laat het nog eens nalezen door iemand die niet zo goed op de hoogte is van je plannen. Uiteindelijk is het natuurlijk belangrijk dat je je plannen waarmaakt. Zorg dus dat je plannen realistisch zijn.

Ben jij klaar om een onderneming te starten? Dat is natuurlijk ontzettend leuk, maar ook heel spannend! Lees wat jij moet weten voor je gaat starten via de pagina Sterk starten als ondernemer.

Checklist ondernemingsplan

Introductie

• Naam en juridische vorm van je onderneming

• Vestigingsplaats

• De behoefte waarin je bedrijf voorziet

• Wat wil je realiseren? Wat zijn de concrete doelstellingen?

• Hoe wil je dit realiseren?

• Succesfactoren: waarom zal jouw bedrijf succesvol zijn?

• Waarom leg je het plan aan de ontvanger voor? Voor krediet, advies, of kapitaalsverhoging?

• Financiële vooruitzichten: wat is de verwachtte omzet, winst, kasstroom en rendement?

• Financiële middelen: welke financiële middelen zijn er nodig voor investeringen, bedrijfskapitaal en aanloopverliezen?

• Hoe hoog ligt het verwachtte marktaandeel en wat is het marktsegment waar je je op richt?

• Wanneer verwacht je te starten?

Beschrijving van je onderneming

• Datum van oprichting van je onderneming

• Juridische vorm van je onderneming

• Handelsregister- en BTW-nummer

• Autonomie en onafhankelijkheid van je onderneming (verwijs naar de statuten en jaarverslagen in de bijlage)

• Identiteit van de oprichters en beschrijving van het aandeelhouderschap sinds oprichting tot aan nu

• Achtergrond van het dagelijks bestuur van je onderneming (verwijs naar CV in de bijlage)

• Mijlpalen en belangrijke fases in de ontwikkeling van je onderneming

• Overzicht van de producten en diensten die je nu al aanbied (noem ook de afzetgebieden)

• (Verwachte) omzetcijfers en het balanstotaal, laat zien welk resultaat je verwacht of wat het resultaat van je onderneming de afgelopen jaren was

• Personeelsstructuur en de sterkte van je personeel

Voorstelling van het nieuwe product of de nieuwe dienst

• Een omschrijving waarin je de sterke en zwakke punten van bestaande, vergelijkbare producten toelicht

• De kenmerken van het nieuwe product of de nieuwe dienst en leg uit waarin het vernieuwende karakter ligt

• Licht toe aan welke behoefte van de gebruiker het nieuwe product of de nieuwe dienst voldoet

Marktanalyse en marketing

• Bedrijfstak / branche

  • Tot welke bedrijfstak behoort mijn onderneming?

  • Hoe groot is de bedrijfstak nu?

  • Welke zijn de belangrijkste karakteristieken ervan?

  • Wie zijn je belangrijkste klanten en is hierin een verloop merkbaar?

  • Wat zijn de voornaamste toepassingen van je product of dienst?

  • Wat zijn de trends in je bedrijfstak?

• Doelmarkten

  • Wat is de aard van bestaande en potentiële klanten en wat is hun marktgedrag?

  • Welke marktsegmenten ga je betreden?

  • Wat is het unique selling point van je product of dienst?

• Concurrenten

  • Hoe groot is je huidig marktaandeel? Hoe stabiel en geconcentreerd is dit marktaandeel? Is er een trend in de evolutie ervan?

  • In welk levenscyclusstadium bevinden de belangrijkste producten zich? Hoe evolueren hun prijzen en marges?

  • Wie zijn de concurrenten voor je (nieuwe) product of dienst?

  • Hoe doorstaat je onderneming de vergelijking met de concurrenten?

  • Met welke concurrentie heeft elke productlijn of dienst te kampen?

  • Kan je product of dienst zich meten met andere producten of dienstverleners?

  • Zal de concurrentie je proberen van de markt te dringen?

  • Is er een marktleider of trendsetter in de sector?

• Klanten

  • Wie zijn je toekomstige klanten? Maak een gesementeerde doelgroepbeschrijving

  • Wat heb je ze al laten zien van je product of dienst? Wat waren hun reacties?

• Marketing

  • Wat is je marketingstrategie?

  • Via welke kanalen denk je het product of de dienst te leveren?

  • Wat ga je doen ter promotie van je product? 

Onderzoek en ontwikkeling

• In welk stadium bevindt de technologie van je bedrijf zich?

• Zijn er voldoende maatregelen genomen voor de juridische bescherming van de technologie zoals octrooien, auteursrechten en know-how-overeenkomsten? Hoe doeltreffend zijn de octrooien?

• Zijn er ondernemingen met een verder gevorderde technologie en zo ja, worden er inspanningen geleverd om minstens op hetzelfde niveau te geraken en zo mogelijk de concurrentie steeds een stap voor te blijven?

• Bestaan er bijkomende mogelijkheden ter bescherming van je technologieën door bijvoorbeeld productiesnelheid of geheimhouding van de productspecificiteit?

• Worden er nieuwe technologieën ontwikkeld die toepasbaar zullen zijn binnen korte termijn en zijn er factoren die hun ontwikkeling of toepassing in de weg staan?

• Wat zijn de voornaamste onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten en de hieraan verbonden risico’s?

• Is er bijzondere wet en regelgeving van toepassing op de producten en technologieën?

Technische haalbaarheid

• Welke onderdelen kun je binnen je bedrijf zelf afhandelen, en wat moet je uitbesteden?

• Is er een schaalvoordeel, waarbij je de kosten kunt drukken door productie op grote schaal?

• Kan je de administratie samen met andere bedrijfstakken organiseren?

• Kun je met de huidige infrastructuur verder werken of zul je moeten uitbreiden?

• Welke investeringen moet je doen om de juiste productiecapaciteit te bereiken?

• Welk tijdsschema houdt je aan?

• Hoe afhankelijk is de onderneming van externe factoren, zoals de bevoorrading van grondstoffen, onderaanneming of toelevering en zijn hiervoor back-ups voorzien?

Personeel

• Hoeveel mensen heb je nodig?

• Welke kwalificaties moeten deze hebben?

• Welke vergoedingen krijgen deze mensen?

• Hoe ziet je organogram eruit?

Netwerk

• Wie zijn je partners?

• Wie zijn je leveranciers?

• Welke coalities of samenwerkingen ben je aangegaan of kun je nog aangaan?

Financiële planning

• Investeringsbegroting

• Financieringsbegroting

• Resultatenbegroting

• Liquiditeitsbegroting

• Prognose toekomstige winst

Bijlagen

• Statuten van de onderneming

• Technische gegevens over producten

• Technologie en productie

• Marktstudie

• Marketingplan

• Organogram (schematisch voorgesteld)

• Curriculum vitae van het management

• Referentievermelding

• Informatie over overeenkomsten met aanbieders

• Jaarrekeningen van de laatste (vijf) jaren

• Verslag van externe specialisten over de financiële vooruitzichten

• Individuele personeelsinformatie met salariëring

• Buitenlandse referenties

Whitepaper

Wil je meer weten over het maken van een ijzersterk ondernemingsplan? Download ons gratis whitepaper 'Hoe maak ik een ondernemingsplan?'

Auteur

Arthur Lubbers

Arthur is redacteur en journalist met als specialisatie (bedrijfs)economie en arbeidsmarkt. Hij schrijft over alle mogelijke onderwerpen om werkgevers en ondernemers te informeren en te inspireren.