Ondernemers denken bij financiering meestal eerst aan een zakelijke lening of krediet bij de bank. Toch zijn er - zeker vandaag de dag - veel meer financiers en financieringsvormen mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan crowdfunding, private investeerders of kredietunies. Ook kun je bepaalde investeringen financieren met geldvorderingen, ofwel factoring. In dit artikel lees je wat alternatieve financiering precies inhoudt, hoe je geld leent zonder bank en welke populaire vormen van non-bancaire financiering je zoal kunt overwegen.
Wat is alternatieve financiering?
Alternatieve financiering is een manier om aan kapitaal te komen zonder tussenkomst van een traditionele bank. Het wordt daarom ook wel non-bancaire financiering genoemd. Negen populaire vormen van alternatieve financiering zijn:
Crowdfunding
Leasing
Factoring (versnelde liquiditeit is ook een vorm van financiering)
Microfinanciering
Business angels (private investeerders)
Kredietunies (financiering door collega-ondernemers)
Informele financiering (onderhands lenen van vrienden of familie)
Subsidies en fiscale regelingen
Gestapeld financieren (combineren van financieringsvormen)
Waarom kiezen steeds meer ondernemers voor alternatieve financiering?
Steeds meer ondernemers ontdekken de voordelen van alternatieve financiering. Een traditionele bank stelt vaak strenge eisen, een leningaanvraag duurt relatief lang en levert het nodige papierwerk op. Daarom wint alternatieve financiering aan populariteit; de toegang is laagdrempeliger, doorlooptijden van leningaanvragen zijn korter en oplossingen sluiten beter aan op financieringsbehoeften.
Zakelijk geld lenen zonder bank: dit zeggen de cijfers
Uit recente cijfers blijkt zelfs dat non-bancaire financiering in het mkb is gestegen naar 5,8 miljard euro in 2024. Geld lenen zonder bank wint de laatste jaren flink aan populariteit. Meer weten wat deze groei voor jou betekent? Lees dan: Non-bancaire financiering mkb stijgt naar € 5,8 miljard in 2024
Waarom is financiering zo belangrijk voor je bedrijf?
Waarschijnlijk doe je het liefst alles op eigen kracht (lees: eigen vermogen). Toch is dit in de praktijk voor de meeste bedrijven niet haalbaar. Financiering is dan ook vaak onmisbaar voor de groei en continuïteit van je bedrijf. Denk aan bepaalde investeringen in apparatuur, voorraden, marketing of het aannemen van extra personeel. Of misschien wil je een bedrijfsovername financieren. Zonder voldoende financiële middelen kunnen kansen onbenut blijven. En dat kan slecht uitpakken voor je concurrentiepositie en de toekomstbestendigheid van je bedrijf.
Geld lenen bij de bank is niet voor iedereen toegankelijk
In de zoektocht naar financiering denken veel ondernemers als eerste aan de bank. Maar vooral voor startende ondernemers is dat meestal geen optie. Banken vragen om bepaalde zekerheden, zoals jaarcijfers of onderpand. En als je bedrijf nog in de kinderschoenen staat kun je die zekerheden niet bieden.
Ook voor doorgewinterde mkb’ers is bancaire financiering niet altijd een optie. Banken werken met strikte eisen en beoordelen leningaanvragen vaak streng, vooral als het gaat om (relatief) kleine bedragen of risicovolle sectoren. Financiering voor elkaar boksen via de bank is voor veel mkb’ers dus een gebed zonder eind. Al zijn die strenge regels er ook niet zomaar; een bank wil zo veel mogelijk voorkomen dat ondernemers in de problemen komen en schulden niet kunnen aflossen. Dat is voor beide partijen geen fijne uitkomst.
Zakelijk lenen bij de bank weer in de lift
Strenge eisen of niet, volgens Stichting MKB financiering groeit het totale marktaandeel van banken in zakelijke leningen aan het mkb de laatste jaren weer. Dankzij digitalisering en procesoptimalisatie slagen banken erin ook kleinere en risicovollere aanvragen beter te bedienen. Desondanks kunnen we er niet omheen dat de non-bancaire financieringsmarkt blijft groeien.
Hoe kun je geld lenen zonder bank?
Dankzij non-bancaire financiering bestaan er tegenwoordig genoeg andere mogelijkheden. Maar hoe leen je geld zonder bank? Wat zijn je opties en wat zijn de voor- en nadelen per alternatieve financieringsvorm?
Populaire vormen van alternatieve financiering
De negen populairste vormen van alternatieve financiering op een rijtje: 1. Factoring
Bij factoring verkoop je je facturen aan een factoringmaatschappij, zoals Svea. Die betaalt het bedrag meestal binnen 24 uur uit. Hierdoor hoef je niet te wachten tot klanten betalen en verbeter je direct je cashflow. Deze vorm van alternatieve financiering schept ruimte om te investeren en sneller je leveranciers te betalen.
Voordelen:
Snelle toegang tot werkkapitaal, vaak binnen 24 uur.
Geen zorgen over debiteurenbeheer of wanbetalers. Dit kredietrisico wordt ook overgenomen.
Je bepaalt zelf welke facturen je ‘verkoopt’.
Snel aanvraagproces en geen langdurige contractverplichtingen bij de meeste aanbieders van factoring.
Meer financiële ruimte om te investeren of vroegtijdig je eigen rekeningen te betalen.
Nadelen:
Je betaalt kosten, vaak een percentage van het factuurbedrag (doorgaans tussen de 2% en 5%, afhankelijk van de betaaltermijn). Je ontvangt dus iets minder dan het volledige factuurbedrag.
Niet alle facturen komen in aanmerking; factoringmaatschappijen beoordelen de kredietwaardigheid van debiteuren.
De kans bestaat dat niet al je opdrachtgevers of klanten bekend zijn met factoring. Maar een factoraar zorgt voor duidelijke communicatie en professioneel debiteurenbeheer. Want een goede klantrelatie is voor alle partijen relevant.
2. Financieren via crowdfunding
De bekendste en populairste vorm van non-bancaire financiering is crowdfunding. Hierbij investeert een grote groep mensen (‘de crowd’) in je plan of bedrijf. Er zijn veel vormen van crowdfunding en er bestaan talloze crowdfundingplatforms. Dit zijn een soort online marktplaatsen waar je jouw plannen kunt presenteren en in contact kunt komen met kleine en grote investeerders.
Crowdfunding is een flexibele vorm van financiering ophalen. Wil je geld ophalen via crowdfunding? Dan bepaal je zelf welk bedrag je nodig hebt, waarvoor je het geld gaat gebruiken, de rente en de looptijd. Van belang is ook de vorm crowdfunding die je kiest:
Lening-gebaseerde crowdfunding
Hierbij leen je geld van meerdere investeerders en betaal je het later met rente terug. Let op: deze rente is vaak relatief hoog, zeker in vergelijking met traditionele bankleningen. Crowdfunding-investeerders lopen namelijk meer risico dan een bank en zullen daardoor een hoge vergoeding willen.
Aandelen-crowdfunding
Hierbij ontvangen deelnemers aandelen in je bedrijf in ruil voor kapitaal.
Reward-based crowdfunding
Investeerders steunen jouw project in ruil voor een beloning, zoals een product, korting of exclusieve ervaring. Verschillende beloningsstructuren zijn daarbij mogelijk. Veel bedrijven kiezen ervoor om ‘cadeaus’ in verschillende prijscategorieën te geven op basis van hoeveel mensen willen investeren.
Voordelen:
Geen tussenkomst van de bank.
Zeer geschikt voor startende ondernemer en pioniers met vernieuwende ideeën.
Crowdfunding brengt je direct in contact met een breed publiek, waardoor je ook zichtbaarheid opbouwt.
Het heeft ook een marketingfunctie: je kunt meteen ontdekken en testen of er überhaupt markt is voor je plannen.
Nadelen:
Kies je voor lening-gebaseerde of aandelen-crowdfunding? Dan vindt er een kredietcheck plaats.
Je betaalt bemiddelings- en administratiekosten aan het platform, meestal als percentage van het opgehaalde bedrag.
De rente bij lening-gebaseerde crowdfunding ligt vaak hoger dan bij een bank.
Je moet een sterke campagne voeren, tijd investeren en mensen overtuigen. Bij sommige modellen ontvang je niets als je het streefbedrag niet haalt.
3. Leasing
Leasing is een vorm van alternatieve financiering waarbij je apparatuur of voertuigen huurt in plaats van aanschaft, met de mogelijkheid om deze aan het einde van de leaseperiode over te nemen. Omdat je niet in één keer een groot aankoopbedrag hoeft af te tikken, houdt je onderneming meer geld over voor andere investeringen.
Voordelen:
Je behoudt meer liquiditeit doordat er geen grote investeringen vooraf nodig zijn.
Je geniet meer flexibiliteit als het gaat om het upgraden van apparatuur.
Nadelen:
Op de lange termijn kunnen de totale kosten hoger uitvallen dan bij aankoop.
Niet alle leasecontracten bieden de mogelijkheid tot eigendomsovername.
4. Microfinanciering
Microfinanciering, of microkrediet, is een zakelijke lening tot € 50.000 die speciaal is bedoeld voor (startende) ondernemers die geen toegang hebben tot traditionele bankfinanciering. Soms omvat deze financiering ook coaching en trainingen om je te ondersteunen bij het opzetten of uitbreiden van je onderneming.
Voordelen:
De aanvraagprocedure is vaak eenvoudiger en sneller dan bij reguliere banken.
Ook zonder uitgebreide jaarcijfers kun je in aanmerking komen, mits je een goed onderbouwd ondernemingsplan hebt.
Naast financiering krijg je soms ook coaching en toegang tot trainingen, wat de kans op succes vergroot.
Sommige aanbieders bieden terugbetalingsmogelijkheden die zijn afgestemd op je omzet, wat handig is als je te maken hebt met seizoensgebonden inkomsten.
De lening heeft vaak een korte looptijd (één tot vijf jaar), waardoor je sneller schuldenvrij bent.
Nadelen:
Microkredieten hebben vaak een hogere rente dan traditionele leningen, variërend tussen de 7% en 13%. Dit heeft te maken met het hogere risico voor de verstrekker.
Het maximale leenbedrag is beperkt tot € 50.000, wat mogelijk onvoldoende is voor grotere investeringen.
Er kunnen beperkingen zijn op extra aflossingen; soms mag je bijvoorbeeld jaarlijks tot 10% boetevrij aflossen.
Een microkrediet wordt geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie (BKR), wat invloed kan hebben op je kredietwaardigheid voor toekomstige leningen, zoals een hypotheekaanvraag.
5. Private equity (private investeerders)
Private equity is een vorm van financiering waarbij private investeerders kapitaal verstrekken aan niet-beursgenoteerde bedrijven in ruil voor aandelen of een converteerbare lening. Deze investeerders brengen vaak niet alleen geld in, maar ook waardevolle kennis, ervaring en toegang tot hun netwerk. Private equity is vooral interessant voor bedrijven met groeipotentie die moeite hebben om traditionele financiering aan te trekken. Binnen private equity zijn er verschillende typen investeerders:
Venture Capital (durfkapitaal) Investeringsfondsen of participatiemaatschappijen die zich richten op risicovolle investeringen in startende, innovatieve of snelgroeiende bedrijven. Ze investeren doorgaans vanaf € 200.000 en streven naar hoog rendement. Business angels Business angels zijn particuliere investeerders, vaak voormalige ondernemers, die vanaf € 50.000 investeren in ondernemingen met groeipotentie. Ze bieden naast kapitaal ook strategisch advies en toegang tot hun netwerk.
Voordelen:
Met private equity krijg je toegang tot kapitaal dat moeilijk via traditionele financiering gaat.
Investeerders brengen expertise, ervaring en netwerken mee.
Je zit niet met verplichte aflossingen of rentebetalingen, zoals bij leningen.
Nadelen:
Je hebt niet langer de volledige controle over je onderneming, aangezien private investeerders vaak zeggenschap willen.
Investeerders verwachten vaak een hoog rendement, wat druk kan uitoefenen op groeidoelstellingen.
Een private investeerder wordt deels eigenaar en dat zorgt voor het nodige papierwerk op juridisch vlak.
Vinden van geschikte private investeerders kan veel tijd in beslag nemen.
6. Kredietunies
Een kredietunie is een coöperatieve vereniging zonder winstoogmerk, waarin ondernemers uit een specifieke regio of branche elkaar financieel ondersteunen. Leden van de kredietunie brengen gezamenlijk kapitaal bijeen, dat vervolgens wordt uitgeleend aan andere leden die behoefte hebben aan financiering. Naast financiële middelen bieden kredietunies vaak ook coaching en begeleiding aan kredietnemers, met als doel de slagingskans van de onderneming te vergroten.
Voordelen:
Financiering wordt verstrekt door collega-ondernemers die bekend zijn met de specifieke uitdagingen binnen de regio of branche.
Doordat kredietunies geen winstoogmerk hebben, kunnen ze vaak gunstige rentetarieven bieden.
Kredietnemers krijgen vaak ondersteuning van ervaren ondernemers binnen de unie, wat de kans op succes vergroot.
In veel gevallen is financiering mogelijk zonder het stellen van zekerheden, wat de bancaire financieringscapaciteit niet belemmert.
Nadelen:
Kredietunies zijn nog relatief onbekend en niet overal actief, wat de toegankelijkheid kan beperken.
De leningen zijn vaak beperkt tot kleinere bedragen, doorgaans tot € 250.000, wat mogelijk onvoldoende is voor grotere investeringen.
Als kredietnemer deel je je ondernemingsplan en financiële gegevens met andere leden van de coöperatie, wat voor sommige ondernemers een drempel kan zijn.
Het succes van een kredietunie is mede afhankelijk van de betrokkenheid en inzet van lokale ondernemers, wat kan variëren per regio.
7. Informele financiering: lenen van familie of vrienden
Een veelvoorkomende alternatieve financieringsvorm voor startende ondernemers is de onderhandse lening van familie of vrienden.
Wat is een onderhandse lening?
Een onderhandse lening is een lening tussen twee partijen zonder tussenkomst van een financiële instelling. De voorwaarden worden in onderling overleg vastgesteld en vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst. Dit biedt flexibiliteit, maar vereist ook zorgvuldigheid om misverstanden en mogelijke conflicten te voorkomen. Leg daarom alle afspraken schriftelijk vast, inclusief leenbedrag, rente, aflossingstermijnen en gevolgen bij niet-nakoming.
Voordelen:
Familie en vrienden zijn vaak bereid om te investeren in jouw onderneming, vooral in de beginfase.
De aflossingsvoorwaarden kunnen in overleg worden aangepast aan de behoeften van beide partijen.
Vaak wordt een lagere rente afgesproken dan bij commerciële leningen, wat de financieringslasten verlaagt.
Onderhandse leningen worden niet geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie, wat gunstig kan zijn voor je kredietwaardigheid.
Nadelen
Financiële afspraken kunnen de persoonlijke relatie onder druk zetten, vooral als terugbetaling problematisch wordt.
Bij een te lage rente kan de Belastingdienst het rentevoordeel als schenking beschouwen, met mogelijke fiscale gevolgen.
Familie en vrienden beoordelen je bedrijfsplan mogelijk minder kritisch dan een professionele investeerder, wat risico's met zich meebrengt.
Het beschikbare kapitaal binnen je netwerk kan beperkt zijn, wat de groeimogelijkheden van je onderneming kan beïnvloeden.
8. Subsidies en fiscale regelingen
De overheid stimuleert ondernemers met diverse subsidies en fiscale regelingen. Hiermee kun je een deel van je bedrijfsplannen financieren zonder eigen kapitaal aan te spreken. Subsidies zijn er in veel vormen, bijvoorbeeld voor innovatie, duurzaamheid of internationalisering. Ze worden verstrekt door het Rijk, provincies, gemeenten of via Europese fondsen.
Hoe werken subsidies?
Subsidies zijn bijdragen van de overheid die je niet hoeft terug te betalen, mits je voldoet aan de gestelde voorwaarden. Ze kunnen bestaan uit directe financiële steun, belastingvoordelen of garanties op leningen. Veelgebruikte regelingen zijn:
Borgstelling MKB-krediet (BMKB): De overheid staat deels garant bij een lening via de bank.
Innovatieregelingen: Zoals de Innovatiebox, het Innovatiekrediet of Vroegefasefinanciering (VFF).
Fiscale investeringsaftrek: Denk aan de Energie-investeringsaftrek (EIA), Milieu-investeringsaftrek (MIA) en VAMIL.
Voordelen:
Subsidies zijn vaak een gift of belastingkorting; je hoeft het bedrag dus niet terug te betalen.
Ze verlagen je eigen financiële inbreng, waardoor investeringen eerder haalbaar worden.
Veel subsidies zijn gericht op innovatieve of maatschappelijk verantwoorde projecten.
Een toegekende subsidie kan het vertrouwen van andere financiers vergroten.
Nadelen
Je moet voldoen aan specifieke criteria, en vaak is er veel documentatie nodig.
Subsidies zijn meestal gelimiteerd in tijd of budget; aanvragen betekent niet automatisch toekenning.
Aanvragen kosten vaak veel tijd en vereisen zorgvuldige administratie en verantwoording.
Je kunt achter het net vissen als het budget op is of je aanvraag wordt afgewezen.
9. Gestapeld financieren
Gestapeld financieren, ook wel funding mix genoemd, houdt in dat je verschillende financieringsbronnen combineert om de benodigde investering rond te krijgen. In plaats van te vertrouwen op één financier, kies je voor een mix van bijvoorbeeld een bancaire lening, private investeerder, subsidie en factoring. Deze aanpak wordt steeds populairder, vooral onder start-ups, scale-ups en bedrijven met innovatieve plannen die bij één financier niet voldoende kunnen ophalen.
Hoe werkt gestapeld financieren?
Bij gestapelde financiering stel je zelf een financieringsmix samen die past bij je investeringsbehoefte, groeifase en risicoprofiel. Een voorbeeldcombinatie kan zijn: een lening van de bank, aangevuld met een subsidie vanuit de overheid en factoring. Iedere bron heeft zijn eigen voorwaarden, looptijd en risico, wat maatwerk vereist in het samenstellen van de mix.
Voordelen:
Door meerdere bronnen aan te spreken, vergroot je de kans dat je voldoende kapitaal bij elkaar krijgt.
Het risico wordt verdeeld over meerdere financiers, wat voor jou en voor hen aantrekkelijker kan zijn.
Door bijvoorbeeld een combinatie van een bank en een business angel aan te trekken, profiteer je zowel van kapitaal als van kennis en netwerk.
Nadelen:
Het beheren van verschillende financiers en hun voorwaarden vraagt om goed financieel management en overzicht.
De belangen en eisen van verschillende financiers kunnen botsen, bijvoorbeeld rond zeggenschap, zekerheden of terugbetaling.
Het vinden, overtuigen en coördineren van meerdere financiers kost meer tijd dan een enkelvoudige aanvraag.
Elke financieringsvorm vereist eigen overeenkomsten, voorwaarden en mogelijk ook verschillende vormen van rapportage.
Welke financier past bij jouw onderneming?
De afgelopen jaren is het steeds makkelijker geworden om zakelijke financiering buiten de traditionele banken om te regelen. Denk aan crowdfunding, lease, factoring of online kredietplatforms. In 2024 haalden ondernemers samen € 5,8 miljard op via dit soort alternatieve routes, een stijging van ruim 16% ten opzichte van het jaar ervoor. Toch maken banken ook een comeback. Hun marktaandeel in zakelijke leningen tot € 1 miljoen steeg van 64% in 2023 naar 66% in 2024. Dat komt onder andere doordat banken hun processen hebben verbeterd en sneller kunnen schakelen.
Kortom: er zijn tegenwoordig volop mogelijkheden om je bedrijf te financieren. Of je nu kiest voor de bank of een alternatieve financier, het is belangrijk om goed te kijken wat het beste past bij jouw situatie. Of overweeg een financieringsmix. Wil je meer weten gestapeld financieren? Lees dan het volledige artikel: Wat is gestapeld financieren?
