Ondernemen is ook risico’s nemen, maar wat doe je als je klant veel te laat of helemaal niet betaalt? Dit noemen we ook wel debiteurenrisico. In dit artikel lees je alles over de gevolgen van debiteurenrisico en hoe je dit kunt verkleinen.
Inhoud:
- Wat is debiteurenrisico?
- Welke bedrijven zorgen voor een hoog debiteurenrisico?
- Welke soorten debiteurenrisico’s zijn er?
- Hoe verklein je het debiteurenrisico?
- Kredietwaardigheid checken van jouw klanten? Deze gegevens zijn belangrijk
- 4-stappenplan om jouw debiteurenrisico te beheersen
- Ga voor een kredietverzekering
Wat is debiteurenrisico?
Debiteurenrisico is het risico dat een klant te laat, deels of helemaal niet kan of wil betalen. Wanneer klanten op rekening mogen betalen of als je achteraf factureert voor geleverde diensten of producten, loop je automatisch debiteurenrisico. Je klant moet immers zelf actie ondernemen om te betalen. Blijven er veel facturen (lang) openstaan op je balans? Dan kan dit vervelende gevolgen hebben voor je onderneming.
Verminderde cashflow als gevolg van debiteurenrisico
Een grote debiteurenpost op je balans kan leiden tot een sterk verminderde cashflow, met alle gevolgen van dien. Je hebt minder geld te besteden, dit kan geplande investeringen dwarsbomen en groei in de weg zitten. In het meest vervelende geval kan het ervoor zorgen dat je jezelf geen loon meer kunt uitkeren, of niet meer aan je betalingsverplichtingen kunt voldoen.
Welke bedrijven zorgen voor een hoog debiteurenrisico?
Het is lastig in te schatten zijn welke bedrijven een hoog debiteurenrisico hebben. Je kunt immers niet achter de voordeur kijken. Toch zijn er een aantal signalen die erop kunnen wijzen dat je alert moet zijn. Een aantal rode vlaggen (kunnen) zijn:
Jonge bedrijven die nog niet zo lang meedraaien
Bedrijven die geen kredietgeschiedenis hebben
Bedrijven die slecht uit een kredietwaardigheidscheck komen (lage score)
Stijgende Days Sales Outstanding (DSO)
Welke soorten debiteurenrisico’s zijn er?
We onderscheiden 3 categorieën debiteurenrisico’s:
1. Betaalrisico
Telkens wanneer je goederen of diensten levert en pas daarna factureert, ontstaat er een betaalrisico. Zo kan het voorkomen dat een klant regelmatig pas betaalt na het verstrijken van de betalingstermijn. Wat de oorzaak hiervan ook is, het vormt een financieel risico voor jouw onderneming. Zeker als er een lange termijn zit tussen levering en betaling.
Betaling blijft uit
Nog vervelender is het wanneer er helemaal geen betaling volgt na levering, bijvoorbeeld als een klant in financiële problemen zit, weigert te betalen uit onvrede of tussentijds failliet gaat.
In het geval van faillissement kun je waarschijnlijk fluiten naar (een groot deel van) het openstaande bedrag. Andere partijen, zoals de Belastingdienst, krijgen namelijk voorrang bij het verdelen van vermogen. Blijft er wat over? Dan pas komt jouw factuur eventueel aan bod.
2. Hoog concentratierisico
Het verstrekken van een hoog krediet aan één grote klant of een selecte groep klanten die een belangrijk deel van je omzet vertegenwoordigen, vormt een hoog concentratierisico. De grote debiteurenpost die hierdoor ontstaat, kan je cashflow ernstig ondermijnen als er geen betaling volgt.
3. Landenrisico
Ook het land waarin een bedrijf actief is, kan een debiteurenrisico vormen. Deze land-specifieke debiteurenrisico’s ontstaan door schommelingen in wisselkoersen, economische of politieke instabiliteit, de kans op handelssancties of -embargo’s, of andere nationale kwesties. Al deze factoren kunnen negatieve gevolgen hebben voor de zakelijke omgeving en cashflow binnen het land van het bedrijf waar je zaken mee doet.
Hoe verklein je het debiteurenrisico?
Vroeg of laat is de kans groot dat je een keer te maken krijgt met wanbetaling, zeker als je achteraf factureert of klanten de mogelijkheid biedt op rekening te betalen. Deze betaalafspraken zijn trouwens niet per definitie verkeerd. Zo kan leveren op krediet er juist voor zorgen dat klanten meer én vaker bij je bestellen, zeker als concurrenten niet dezelfde gunstige betaalvoorwaarden hanteren.
Achteraf betalen als risico
Klanten de mogelijkheid bieden achteraf te betalen doe je deels in goed vertrouwen, maar kan wel negatieve gevolgen hebben. Vooral als het om dusdanig grote bedragen gaat dat je in de financiële problemen komt, mocht er geen betaling volgen. Het debiteurenrisico houd je dus het liefst zo klein mogelijk door het vooraf zoveel mogelijk in te perken. Met een kredietwaardigheidscheck ben je in ieder geval goed op weg.
Laat een kredietwaardigheidscheck uitvoeren
Ga je met een nieuwe klant in zee? Check dan eerst de kredietwaardigheid van het bedrijf. Zo’n kredietwaardigheidscheck kun je bijvoorbeeld laten uitvoeren door Allianz Trade.
De kredietwaardigheid van een bedrijf opvragen bij de KVK is alleen mogelijk als de betreffende klant een rechtspersoon is, bijvoorbeeld een bv of nv. Een rechtspersoon is namelijk verplicht een aantal financiële gegevens openbaar te maken ter inzage bij de Kamer van Koophandel.
Kredietwaardigheid checken van jouw klanten? Deze gegevens zijn belangrijk
Er bestaan enkele belangrijke financiële KPI's (kritieke prestatie-indicatoren) die je regelmatig kunt checken om de financiële prestaties van jouw klanten te monitoren:
Liquiditeit: de beschikbare kasmiddelen is een belangrijke indicator; deze geeft informatie over het vermogen van jouw klant om op korte termijn aan financiële verplichtingen te voldoen.
Inkomsten/omzet: deze KPI is idealiter positief, maar houd rekening met noodzaak tot investeringen in geval van zeer snelle groei van een klant.
Nettowinstmarge: hoger=beter
Schulden/aandelenratio's: deze ratio analyseer je over een langere periode.
Werkkapitaalvereiste (WCR): verschil tussen korte termijn activa en korte termijn passiva.
4-stappenplan om jouw debiteurenrisico te beheersen
Om je bedrijf te beschermen tegen wanbetaling is debiteurenrisico-management essentieel. Zie het als een uitvoerbaar plan dat helpt bij het veiligstellen van je cashflow en de financiële prestaties van je bedrijf verbetert.
Hoe debiteurenrisico-management het beste kan worden vormgegeven, verschilt van bedrijf tot bedrijf. Toch zijn de volgende vier stappen een handige leidraad om aan te houden:
1. Debiteurenrisico identificeren
Start met de eerder beschreven kredietwaardigheidscheck: je kunt het debiteurenrisico van een potentiële nieuwe klant bepalen door informatie over het bedrijf in te winnen bij de Kamer van Koophandel en handelsinformatiebureaus, kredietverzekeraars en via bank- en handelsgegevens en recente jaarverslagen. Al deze informatie kan je inzicht verschaffen in de kredietwaardigheid van een potentiële klant.
2. Debiteurenrisico analyseren
Als je overweegt om krediet te verlenen aan een klant, is het belangrijk om twee dingen te analyseren:
De kredietwaardigheid van de klant.
Potentiële impact op jouw cashflow voor het geval de klant niet betaalt.
Met een kredietscore van een organisatie op zak maak je een zorgvuldige afweging om wel of niet met deze partij in zee te gaan. Met andere woorden: voldoet de financiële situatie van de potentiële klant aan het gewenste niveau? Kan deze afnemer nu én in de toekomst aan zijn financiële verplichtingen voldoen? Welke betaalafspraken maak je met deze klant?
Schat de gevolgen van wanbetaling in
Daarnaast maak je een inschatting van de mogelijke gevolgen voor jouw cashflow en bedrijfsvoering, mocht de klant niet betalen. Is de potentiële impact aanzienlijk? Dan kun je je afvragen of zakendoen met de betreffende klant het risico waard is, zeker als de kredietwaardigheid van de klant geen rooskleurig beeld schetst.
3. Een proactief plan opstellen
Voor gedegen debiteurenrisico management is ook een plan nodig dat je helpt bij het evalueren en verlenen van krediet aan al je klanten. Eerst bepaal je de kredietvoorwaarden, de hoogte van het te verlenen krediet en de looptijd.
Bespreek deze voorwaarden met nieuwe klanten voordat je overgaat tot kredietverlening. Vervolgens neem je eens per maand of kwartaal je vorderingen door zodat je goed overzicht houdt van je risico’s.
4. Debiteurenrisico afdekken
Het is lastig te voorspellen in hoeverre schade als gevolg van non-betaling door klanten kan worden voorkomen. Het beoordelen van het debiteurenrisico van een klant voordat je de kredietvoorwaarden overlegt, is een goede manier om dat risico te beperken.
Maar omdat de zakelijke omgeving erg veranderlijk is, kan dit een lastige opgave zijn. Zonder een goed risicomanagementplan kan je bedrijf te maken krijgen met cashflowproblemen die je dagelijkse bedrijfsvoering negatief beïnvloeden.
Ga voor een kredietverzekering
Het is belangrijk dat je de risico’s voor jezelf in kaart brengt, bepaalt wat de gevolgen kunnen zijn en hoe je deze debiteurenrisico’s af kunt dekken. Om te voorkomen dat jouw bedrijf door onbetaalde facturen in zwaar weer belandt, kun je kiezen voor een kredietverzekering. Zo ben je verzekerd tegen onbetaalde debiteurenvorderingen die een bedreiging vormen voor jouw bedrijf.
Waarom een kredietverzekering?
Er bestaan verschillende soorten kredietverzekeringen die geleden schade geheel of gedeeltelijk dekken. Bovendien biedt zo’n verzekering aanvullende diensten zoals bedrijfsinformatie, waarmee je de kredietwaardigheid (rating) van je klanten beter kan beoordelen en bewaken. Ook krijg je hulp bij het incasseren van onbetaalde vorderingen.
Door een effectief debiteurenbeheer hoef jij je minder zorgen te maken over wanbetalers en een negatieve cashflow. Ook wordt het aantal vragen over facturen teruggebracht naar een minimum.
